Kripto Sanatı ve NFT
DOI:
https://doi.org/10.7596/taksad.v11i1.3127Anahtar Kelimeler:
NFT- Kripto Sanatı- Blokzincir- Dijital SanatÖzet
Yeni medya teknolojilerinin ilerlemesi ile dijital sanat hayatımızın her alanında sıklıkla duyduğumuz bir kavram haline gelmiştir. Geleneksel kökenli sanatçılar yeni bakış açıları geliştirerek görsel sanatlara yeniden şekil vermeye başlamışlardır. Sanat hayatına dahil olan blokzincir ve NFT (Non-Fungible Token) kavramları ile kripto sanat anlayışı ortaya çıkmıştır. Kripto sanatı, dijital ortamda üretilen eserlerin fiziksel eserler gibi alınıp satılması fikrine dayanmaktadır. NFT, bir dijital eserin orijinalliğinin, şeffaflığının ve değiştirilemez olduğunu bir göstergesidir. Yüksek derecede gizliliğe ve şeffaflığa sahip NFT’ler ile sanatçılar eserlerini galeri veya müzayede gibi aracılar üzerinden değil doğrudan sanat severlere çok kısa sürelerde ulaştırmaya başlamışlardır.
Bu çalışma kripto sanatı, NFT ve bunlara dayanan dijital sanat ile tasarım konularını açıklayıcı anlatıma dayalı nitel bir araştırmadır. Kripto sanatı, blokzincir ve NFT kavramları bir bütün olarak ele alınmış ve aralarındaki ilişkiden bahsedilmiştir. Çalışmanın kavramsal çerçevesini belirlemek için geniş bir literatür taraması yapılmıştır. Araştırma, kripto sanatının başlangıcından günümüz uygulamalarına kadar gelişimini konu alırken bu bağlamda yerli ve yabancı sanatçıların çalışmaları ile örneklendirilmiştir. Çalışma sonucunda kripto sanat anlayışının sanata kazandırdığı farklı bakış açıları, geleneksel sanat ile arasındaki farklar ve kripto sanatının olumlu ve olumsuz yönleri değerlendirilmiştir. Özellikle yeni nesil arasında kripto sanatının kabul görmesi ve teknolojinin de ilerlemesi ile bu sanat anlayışının daha da ileriye taşınabileceği öngörülmüştür.
Referanslar
Anadol, R. (2019). Machine Hallucinations: Mars Landscapes – B [Fotoğraf]. OpenSea https://opensea.io/assets/0xe604d1bcd6ac7a03461e8e56500d60d476f1e569/47300070030
Bailey, J. (2018). What is CryptoArt?. Artnome. https://www.artnome.com/news/2018/1/14/what-is-cryptoart
Banksy, B. (2006). Moronlar [Resim]. OpenSea. https://opensea.io/assets/0xdfef5ac9745d24db881fef3937eab1d2471dc2c7/1
Biberoğlu, İ. Ö. (2021, 26 Mart). NFT tabanlı dijital eserler üzerine söyleşi – Uçman Balaban ve Tarık Tolunay: “Bu yeni iletişim biçimi daha adil bir sistem ancak ‘devrim’ demek için henüz erken”. Medyascope. https://medyascope.tv/2021/03/26/nft-tabanli-dijital-eserler-uzerine-soylesi-ucman-balaban-ve-tarik-tolunay-bu-yeni-iletisim-bicimi-daha-adil-bir-sistem-ancak-devrim-demek-icin-henuz-erken/
Boscovic, D. (2021). How nonfungible tokens work and where they get their value - a cryptocurrency expert explains NFTs. The Conversation. https://theconversation.com/how-nonfungible-tokens-work-and-where-they-get-their-value-a-cryptocurrency-expert-explains-nfts-157489
Credit Suisse. (2021). Digital money is the future. Opportunities and risks of crypto banking. Credit Suisse. https://www.credit-suisse.com/ch/en/unternehmen/financial-institutions/digitales-geld-ist-die-zukunft-chancen-und-risiken-von-kryptobanking.html
CryptoArt. (t.y.). Everydays: The First 5000 Days. CryptoArt. https://cryptoart.io/artist/beeple
CryptoKitties. (t.y.). CryptoKitties oyunundan örnek bir kedi [Fotoğraf]. CryptoKitties. https://img.cryptokitties.co/0x06012c8cf97bead5deae237070f9587f8e7a266d/1946550.svg
Çelik, F. (2021). Dünden Bugüne Dijital Sanat. Oggusto. https://www.oggusto.com/brothers/dijital-sanat-nedir
Çolak, Ö. O. (2021). Sanatta devrim niteliği taşıyan NFT’ler, dijital pazarlarda satılıyor. Cumhuriyet. https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/sanatta-devrim-niteligi-tasiyan-nftler-dijital-pazarlarda-satiliyor-1834926
Dean, S. (2021, 11 Mart). $69 million for digital art? The NFT craze explained. Los Angeles Time. https://www.latimes.com/business/technology/story/2021-03-11/nft-explainer-crypto-trading-collectible
Franceschet, M., Colavizza, G., & Smith, T. (2019). Crypto Art: A Decentralized View, Leonardo, 54(4), 402-405. https://doi.org/10.1162/leon_a_02003
Gonzalez, E. (2021). You can get a free DC x Palm NFT tomorrow. What to know about the digital tokens now. Cnet. https://www.cnet.com/personal-finance/nfts-explained-these-expensive-tokens-are-as-weird-as-you-think-they-are/#ftag=CAD-00-10aag7d
Haber, S., & Stornetta W. S. (1991). How to time stamp a digital document. Journal of Cryptology, 3(2), 99-111. https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/BF00196791.pdf
Kuzuoğlu, S. (2020, 5 Haziran). Blokzincir (Blockchain) nedir?. Paribu. https://www.paribu.com/blog/sozluk/blokzincir-nedir/
NFT Stüdyo. (t.y.). NFT Stüdyo Başvuru. NFT Stüdyo. https://www.nftstudyo.com/basvuru
Nifty Gateway. (t.y.). Refik Anadol Machine Hallucinations: Mars Landscapes by Refik Anadol. Nifty Gateway. https://niftygateway.com/collections/refikmars
OpenSea. (t.y.). Furry Night. OpenSea. https://opensea.io/assets/0xb932a70a57673d89f4acffbe830e8ed7f75fb9e0/19345
Ostachowski, M. L. (2019). Cloud Sphere Serisinden YYZ to MCO [Fotoğraf]. Martin Lukas Ostachowski. https://ostachowski.com/artwork/tokenized-cloud-sphere-one-yyz-to-mco/
Öç, E. (2021). NFT nedir: İnternetten kolayca indirilebilen ve milyonlarca dolara alıcı bulabilen kripto sanat eserleri. BBC News Türkçe. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-56385962
Sotheby’s. (2021). The Fungible Collection. https://www.sothebys.com/en/digital-catalogues/the-fungible-collection-by-pak
Winkelmann, M. (2021). Everydays: The First 5000 Days [Dijital Resim]. Christie’s. https://onlineonly.christies.com/s/beeple-first-5000-days/beeple-b-1981-1/112924
Yıldırım, M. (2020). The Furry Night [Dijital Resim]. Behance. https://www.behance.net/gallery/97370749/Furry-Artworks
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 Journal of History Culture and Art Research
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi'nde yayımlanan tüm çalışmalar Creative Commons 4.0 CC-BY lisansı ile lisanslanmıştır.
Bunları yapmakta özgürsünüz:
- Bu eseri her boyut ve formatta paylaşabilir — kopyalayabilir ve çoğaltabilirsiniz.
- Materyalden Adapte et — karıştır, aktar ve eserin üzerine inşa et
- her türlü amaç için, ticari amaç da dahil
Alttaki şartlar altında:
Atıf — uygun bilgiyi, lisansa linki, and ve değişiklik yapıldıysa değişiklik bilgisinivermelisiniz. Sizi veya kullanımınızı lisansörün onayladığı bilgisini içermemek kaydıyla, size uygun şekilde bu işlemleri gerçekleştirebilirsiniz.
AynıLisanslaPaylaş — Eğer materyali karıştırdınızsa, aktardınızsa ya da materyalin üzerine çalıştınızsa, ancak aynı lisans ile dağıtabilirsiniz.
- Ek sınırlamalar yoktur — Lisansın izin verdiği hakları başkaları üzerinde kanunlarla ya da teknolojiyikullanarak sınırlayamazsınız.