Sosyal Bilgiler Dersinde Yer Alan Tarih Konularının Öğretiminde Drama Kullanımı: Bir Eylem Araştırması / Using Drama While Teaching History Subjects in Social Studies Lesson: An Action Research

Authors

DOI:

https://doi.org/10.7596/taksad.v8i2.1989

Keywords:

Sosyal bilgiler dersi, Öğretim tekniği, Tarih öğretimi, Drama, Social studies lesson, Teaching practice, History teaching, Drama.

Abstract

Abstract

In recent years, concepts such as socialization of the learners, relating their knowledge to daily life, and organizing teaching activities according to individual differences have gained importance. The method of drama is regarded by many researchers as one of the most effective teaching methods that serve this purpose. It is seen that drama methods are frequently included in the curriculum and textbooks prepared by the Ministry of National Education. In the scope of the research, it was tried to determine the place, the importance and effectiveness of drama usage in the teaching of the history subjects in the 6th grade Social Studies lesson. In this study, action research was conducted in accordance with the use of drama. Since this research encompasses the teaching practices in the classroom environment, liberating / developmental / critical action research was preferred among 3 types of action research. The study group of the study is composed of 6th students from School located in Torbalı district of İzmir province. From time to time, students’ parents and other teachers of social studies at the school were included in the study group. The data were provided through Pre-perception survey-final perception survey, Evaluation forms of drama work, Student’s diary, Researcher's diary, Interview forms, Parent survey, Video, Voice recordings/photographs and student-made products. The lesson’s implementation process, productivity and the effects on the students were studied in this research. It has been seen that the method of drama is efficient and effective in the teaching of history subjects in social studies class and also it was seen that students and their parents showed a positive attitude towards to this technique.

Öz

Son yıllarda, öğrencilerin sosyalleşmesi, bilgilerini günlük yaşama bağlamaları ve öğretim etkinliklerini bireysel farklılıklara göre düzenleme gibi kavramlar önem kazanmıştır. Drama yöntemi, birçok araştırmacı tarafından bu amaca hizmet eden en etkili öğretim yöntemlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan öğretim programı ve ders kitaplarında drama yöntemlerinin sıklıkla yer aldığı görülmektedir. Araştırma kapsamında, 6. Sınıf Sosyal Bilgiler dersinde tarih konularının öğretiminde dramanın kullanımı, önemi ve etkinliği belirlenmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada, drama kullanımı doğrultusunda eylem araştırması yapılmıştır. Bu araştırma, sınıf ortamındaki öğretim uygulamalarını kapsadığından, 3 tür eylem araştırması arasında özgürleştirici / gelişimsel / eleştirel eylem araştırması tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, İzmir ili Torbalı ilçesinde bulunan bir devlet okulunda öğrenim gören 6. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışma grubuna, öğrenci velileri ve okulun diğer sosyal bilgiler öğretmenleri de dâhil edilmiştir. Veriler, ön algı anketi - son algı anketi, drama çalışması değerlendirme formları, öğrenci günlüğü, araştırmacı günlüğü, görüşme formları, veli görüşme formu, video ve ses kayıtları / fotoğraflar ve öğrenci yapımı ürünler aracılığı ile temin edilmiştir. Araştırmada drama yöntemi ile işlenen derslerin uygulama süreci, verimliliği, öğrenci üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırma sonucunda veriler ışığında drama yönteminin sosyal bilgiler dersinde tarih konularının öğretiminde verimli ve etkili olduğu görülmüştür. Bununla birlikte öğrencilerin ve öğrenci velilerinin de drama yöntemi ile ilgili olumlu görüş ve tutuma sahip oldukları saptanmıştır.

References

Adıgüzel, H. Ö. (2002). Yaratıcı Drama. Ankara: Naturel Yayıncılık.

Adıgüzel, H. Ö. (2010). Eğitimde Yaratıcı Drama. Ankara: Pegem Akademi.

Adıgüzel, Ö. & Aykaç, M. (2011). Sosyal Bilgiler Dersinde Yaratıcı Dramanın Yöntem Olarak Kullanılmasının Öğrenci Başarısına Etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi 19 (1),297-314.

Aral, N.; Baran, G.; Bulut, Ş. & Çimen, S. (2000). Drama. İstanbul: Ya-Pa Yayın Pazarlama.

Aykaç, N. (2008). Sosyal Bilgiler Dersinde Yaratıcı Dramanın Yöntem olarak Kullanılmasının Öğrenci Başarısına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Aykaç, N. & Ulubey, Ö. (2008). Yaratıcı Drama Yöntemi İle Yapılandırmacılık İlişkisinin 2005 MEB İlköğretim Programlarında Değerlendirilmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 3 (6),25-44.

Altıkulaç, A. (2008). 8. Sınıf T.C. İnkılâp Tarihi Ve Atatürkçülük Dersinde Bir Öğretim Tekniği Olarak “Drama”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Altıkulaç, A. & Akhan, N. E. (2010). 8. Sınıf İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersinde Yaratıcı Drama Yöntemi ve Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinin Kullanılmasının Öğrenci Başarı ve Tutumlarına Etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (3), 225-247.

Barr, R. D.; Barth, J. L. & Shermis, S. S. (1977). Defining the Social Studies. National Council for the Social Studies, 34 (8), 743-51.

Can H. A. (2005). Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinin 6 Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Öğrenci Başarısına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Elazığ.

Çelikkaya (2014). Sosyal Bilgiler Dersinde Drama Yönteminin Önemi ve Uygulama Örnekleri. Turkish Studies - International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Ankara, 9 (2), 447-470.

Debre, İ. (2008). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Coğrafya Konularının Öğretiminde Ders Anlatım Stratejisi Olarak Dramatizasyonun Kullanılmasının Öğrencinin Başarı Düzeyine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Demirel, Ö. (2003). Öğretmenlerin Hizmetiçi Eğitim İhtiyacı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 9 (1), 62-81.

Göncüoğlu Ö. G. (2010). 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Demokrasinin Serüveni Ünitesinin Öğretiminde Drama ve İşbirlikçi Öğretim Yöntemlerinin Öğrenci Tutum ve Başarısına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Niğde.

Güven, A. (2005). İlköğretim Okulları Sosyal Bilgiler Dersindeki Tarih Konularında Yaratıcı Drama Kullanımı. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 454-461.

Johnson, A. P. (2015). A Short Guide to Action Research. (Çev. Uzuner, Y. ve Anay, M.) Ankara: Anı Yayıncılık. (Orijinal çalışmanın yayın tarihi 2002)

Kabapınar, Y. (2009). İlköğretimde Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Maya Akademi.

Kaf, Ö. (1999). Hayat Bilgisi Dersinde Bazı Sosyal Becerilerin Kazandırılmasında Yaratıcı Drama Yönteminin Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.

Karadağ, E. (2005). Eğitim Yönetimi ve Öğretim Yöntemleri İlişkisi Kapsamında Drama Yönteminin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Karadağ, E. & Çalışkan, N. (2014). Eğitimde Drama – Teorik Temelleri ve Uygulama Örnekleri. Ankara: Anı Yayıncılık.

Kember, D. (2000). Action Learning and Action Research Improving the Quality of Teaching and Learning. London: Kogan Page.

Köklü, N. (1993). Eylem Araştırması. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26 (2).

Koç, İ. (2013). Öğretmenlerin Sosyal Bilgiler Dersinde Drama Yöntemini Uygulama ve Drama Tekniklerine İlişkin Yeterliliklerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.

MEB (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6.-7. Sınıflar), Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Devlet Kitapları Müdürlüğü, Ankara.

MEB (2012). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Drama Dersi (5. ve 6. Sınıflar) Öğretim Programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.

Mills, G. E. (2007). Action Research: A Guide for The Teacher Researcher (3rd Ed). New Jersey: Pearson Education.

Okvuran, A. (1993). Yaratıcı Drama Eğitiminin Empatik Beceri ve Empatik Eğilim Düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Önder, A. (1999). Yaşayarak Öğrenme İçin Eğitici Drama. İstanbul: Yeni Çizgi Yayın Dağıtım.

Rüzgâr, M. A. (2014). 6. Sınıf Sosyal Silgiler Dersindeki İpek Yolunda Türkler Ünitesinde Geçen Göç Kavramının Drama Yöntemiyle İşlenmesinin Öğrenci Başarısına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun.

Sağlamer, E. (1997). Sosyal Bilgiler. Çağdaş Eğitim. (232), 5-7.

San, İ. (1990). Eğitimde Yaratıcı Drama. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 23 (2): 573-574.

Sönmez, V. (2007). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.

Taşkıran S. (2005). Drama Yöntemi İle İlköğretim Dördüncü Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinin İşlenişinin Öğrenme ve Öğrencilerin Benlik Kavramına Etkisi Yönünden Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Konya.

Üstündağ, T. (1998). Yaratıcı Drama Eğitim Programının Öğeleri. Eğitim ve Bilim, 22 (107): 28-35.

Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Published

2019-07-01

How to Cite

Uygun, K., & Pektezel, B. (2019). Sosyal Bilgiler Dersinde Yer Alan Tarih Konularının Öğretiminde Drama Kullanımı: Bir Eylem Araştırması / Using Drama While Teaching History Subjects in Social Studies Lesson: An Action Research. Journal of History Culture and Art Research, 8(2), 347-371. https://doi.org/10.7596/taksad.v8i2.1989