Klasik Türk Mûsikîsinin Temel Sazlarından Neyde Basit Göçürme (Şed) Teknikleri / Simple Transposition Techniques in the Nay, Which is Among the Basic Instruments of Classical Turkish Music

Authors

  • Muhammet Sevinç Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi

DOI:

https://doi.org/10.7596/taksad.v6i6.1356

Keywords:

Ney, Göçürme, Türk Mûsikîsi, Organoloji, Ney Metodu, Nay, Transpose, Turkish music, Organology, Nay method.

Abstract

Abstract

Nay (red flute), the instrument of music, is one of the main instruments of Turkish classical music and especially religious music for centuries. In this article, we will provide information about history and shape of nay and some simple techniques regarding transposing. In terms of execution, this advanced technique is important to use the instrument effectively by moving a collection of notes up or down in pitch by a constant interval. Thus we explained a few of Turkish music modes for convenience. By transposing some music notes, this study helps for music students and nay players. The article provides some examples of transposed works in its appendix as well.

Öz

Ney sazı, yüzyıllardır klasik Türk mûsikîsinin ve özellikle Türk din mûsikîsinin en temel çalgılarından birisi olmuştur. Bu makalede ney sazının tarihi ve yapısı hakkında bazı kısa bilgiler verilip icra açısından basit göçürme tekniklerine dair örnekler incelenmiştir. Şed veya göçürme de denilen bu teknik hemen her sazda icrada ileri seviyeye geçme ve sazı yenme açısından önem arz eder. Bu sebeple çalışmamızda, Türk mûsikîsi makamlarından birkaç tanesini başka perdelere göçürerek sazendelere kolaylık sağlamayı amaçladık. Örnek diziler ve ek bölümde verilen eserler kız neyde icra edildiğinde bolahenk nısfiye, mansur neyde icra edildiğinde ise süpürde akordu elde edilecektir.

Author Biography

Muhammet Sevinç, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi

1980 yılında Çankırı'da doğdum.  İlköğretim ve imam hatip lisesi eğitimimin ardından 2000 yılında girdiğim Ankara İlahiyat Fakültesinden 2004 yılında mezun oldum ve aynı yıl İmam hatip lisesi meslek dersleri öğretmenliğine başladım. 2010 yılında Marmara Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsünde Türk Din Musikisi alanında yüksek lisans çalışmasına başladım ve 2013 yılında mezun oldum. Yine 2014 yılında Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü’nde başladığım doktora programıma devam etmekteyim. Çeşitli yurt içi ve yurt dışı tasavvuf musikisi programlarında solist ve kanun sanatçısı olarak yer aldım. Halen Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Türk Din Musikisi ABD Araştırma Görevlisi olarak çalışmaktayım. Evli ve üç çocuk babasıyım.

References

Akdoğan, B. (2010). Türk Din Musikisi Dersleri. Ankara: Bilge Ajans.

Ergüner, S. (2002). Ney Metod. İstanbul: Müzik Yayınları.

Gazimihal, M. R. (1975). Türk Nefesli Çalgıları. Ankara: Kültür Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi.

Halıcı, F. (1998). Üstat Hayri Tümer'in Nay Metodu. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.

Karadeniz, M. E. (2013). Türk Mûsikîsinin Nazariye ve Esasları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Karahasan, H. (2003). Ney Metodu. İstanbul: Alkım Yayınları.

Kaya, A. (2003). Ney Metodu. İstanbul: Çağlar Musiki Yayınları.

Koca, F. (2002). Ney’in Tarihi Gelişimi ve Dînî Mûsikîmizdeki Yeri. Dinî Araştırmalar, IV(12), 181-196.

Kolukırık, K. (2009). Abdülkadir Meragî ve Şerhü'l-Edvâr İsimli Eserinin XIV. Yüzyıl türk Musikisi Nazariyatındaki Yeri. Ankara: Ankara Üniversitesi SBE Neşredilmemiş Doktora Tezi.

Kuntman, O. (2003). Mesnevî Bazı Beyit ve Hikâyelerin Türkçe Şiir Çevirisi ve Yorumu. Ankara: Zembil Basın Yayın.

Özkan, İ. H. (2000). Türk Musikisi Nazariyatı ve Usûlleri ve Kudüm Velveleleri. İstanbul: Ötüken Yayınları.

Popescu-Judetz, E. (1998). XVIII. Yüzyıl Yazmalarından Kevserî Mecmuası Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme (Çeviren ve Yayına Hazırlayan: Bülent Aksoy). İstanbul: Pan Yayıncılık.

Sanal, H. (1988). Âhenk. TDV İslam Ansiklopedisi (Cilt 1, s. 516-517). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.

Sarı, A. (2012). Türk Müziği Çalgıları. İstanbul: Nota Yayıncılık.

Tıraşcı, M. (2014). ''İbn Haldun'un Mukaddime'sinde Mûsikî.'' Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2, 99-15.

Tıraşcı, M. (2015). ''Keşfü'l-Hümûm Ve'l-Kürab Fî Şerhi Âleti't -Tarab İsimli Anonim Musiki Eserinde Çalgılar.'' Rast Müzikoloji Dergisi, 59-79.

Tıraşcı, M. (2017). "Safiyyüddin Urmevî’nin Temel Aldığı Ana Dizi Hakkında Farklı Bir Değerlendirme". Uluslararası Cumhuriyet Güzel Sanat Günleri Sempozyum Tam Metin Kitabı (s. 707-715). içinde Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları.

Tura, Y. (2006). Nâsır Abdülbâkî Dede, Tedkîk ü Tahkîk. İstanbul: Pan Yayıncılık.

Uygun, M. N. (2004). ''Türk Din Mûsikîsinin Temel Sazlarından Ney ve Klasik Açkısı.'' Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 27, 41-65.

Uygun, M. N. (2007). Ney. TDV İslam Ansiklopedisi (Cilt XXXIII, s. 68-69). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.

Published

2017-12-30

How to Cite

Sevinç, M. (2017). Klasik Türk Mûsikîsinin Temel Sazlarından Neyde Basit Göçürme (Şed) Teknikleri / Simple Transposition Techniques in the Nay, Which is Among the Basic Instruments of Classical Turkish Music. Journal of History Culture and Art Research, 6(6), 613-627. https://doi.org/10.7596/taksad.v6i6.1356