Ergenlerin Akrana Bağlanma Stillerinin Umutsuzluk Düzeyleri İle İlişkisinin İncelenmesi / Examining the Correlation of the Peer-Attachment Styles with Hopelessness Levels in Adolescents
DOI:
https://doi.org/10.7596/taksad.v6i6.1221Keywords:
Bağlanma, Bağlanma stilleri, Umutsuzluk, Attachment, Attachment styles, Hopelessness.Abstract
ABSTRACT
The purpose of this study is to examine the correlation between the peer attachment styles and hopelessness levels in adolescents. The research was a descriptive study based on correlational survey model. The population of the study consisted of a total of 213 students studying in the 6th, 7th, and 8th grades of Erzincan Otlukbeli Fatih Secondary School, and the 9th, 10th, 11th, and 12th grades of Otlukbeli Multi-program Anatolian High School. The data were collected by using the “Beck Hopelessness Scale” (BHS) developed by Beck, Lester and Trexler (1974) to determine the hopelessness levels of the students, and the “Adolescent Friendship Scale” (AFS) developed by Wilkinson (2008) and adapted into Turkish by Ercan (2015) in order to determine the peer attachment styles of adolescents.
As a result of the analyses carried out in order to determine the hopelessness levels of the participants based on gender and level of teaching, it was observed that there was no significant difference on hopelessness levels in terms of gender (p>.05); on the other hand, the hopelessness scores of high school students were higher compared to secondary school students in terms of level of teaching (p<.05).
The peer attachment styles of the participants in terms of gender and level of teaching were determined by using t test. As a result of these analyses, it was observed that there was no significant difference in the subscales of attachment styles in terms of gender (secure, avoidant, anxious/ambivalent) (p>.05), there was a significant difference between the mean scores obtained by the secondary school students from Secure Attachment and Avoidant Attachment subscales of the Adolescent Friendship Scale in terms of level of teaching (p<.05); and there was no significant difference between their mean scores of Anxious/ambivalent Attachment subscale (p>.05).
Pearson Product-Moment Correlation test was used for examining the correlation between peer attachment styles and hopelessness levels of the participants. As a result of the analysis, it was observed that while there was a negative significant correlation between total score of hopelessness level and the secure attachment subscale (p<05), there was no significant correlation between total score of hopelessness level and avoidant and anxious/ambivalent attachment subscales of the participants (p>05).
As a result of the study, recommendations were offered to the researchers and the staff members working in the field in accordance with the results obtained.
ÖZ
Bu çalışmanın amacı; ergenlerin arkadaşa bağlanma stilleri ile umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelemesidir. Araştırma ilişkisel tarama modeline dayalı betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubu, Erzincan Otlukbeli Fatih Ortaokulu’nda öğrenim gören 6., 7., 8. sınıf ve Otlukbeli Çok Programlı Anadolu Lisesi’nde öğrenim gören 9., 10., 11. ve 12. sınıf olmak üzere toplamda 213 öğrenciden oluşmaktadır. Veriler; öğrencilerin umutsuzluk düzeylerini belirlemek için Beck, Lester ve Trexler (1974) tarafından geliştirilen “Beck Umutsuzluk Ölçeği’’ (BUÖ) ve ergenlerin arkadaşa bağlanma sitillerini belirlemek için Wilkinson (2008) tarafından geliştirilen, Türkçe’ye uyarlama çalışması Ercan (2015) tarafından yapılan “Ergenler İçin Arkadaşa Bağlanma Ölçeği” (EİABÖ) kullanılarak toplanmıştır.
Katılımcıların cinsiyetine ve öğretim kademesine göre umutsuzluk düzeylerini belirlemek için yapılan analizler sonucunda cinsiyete göre umutsuzluk düzeyinde anlamlı bir farklılık bulunmadığı (p>.05), ancak öğretim kademesine göre lise öğrencilerinin ortaokul öğrencilerine göre umutsuzluk puanlarının daha yüksek olduğu (p<.05) görülmüştür.
Katılımcıların cinsiyeti ve öğretim kademesine göre arkadaşa bağlanma stillerini belirlemek için t testi kullanılmıştır. Yapılan bu analizler sonucunda, cinsiyete göre bağlanma stilleri alt boyutlarında (güvenli, kaçınan, kaygılı/kararsız) anlamlı farklılık olmadığı (p>.05), öğretim kademesine göre ise ortaokul öğrencilerinin Ergenler İçin Arkadaşa Bağlanma Ölçeği Güvenli Bağlanma alt boyutu ve Kaçınan Bağlanma alt boyutlarında aldıkları puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu (p<.05) görülürken; Kaygılı/Kararsız Bağlanma alt boyutundan aldıkları puan ortalaması arasında anlamlı bir farklılık bulunmadığı (p>.05) görülmektedir.
Katılımcıların arkadaşa bağlanma stilleri ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesinde Pearson Momentler Çarpımı testi kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda umutsuzluk düzeyi toplam puanı ile güvenli bağlanma alt boyutu arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülürken (p<05); katılımcıların umutsuzluk düzeyi toplam puanları ile kaçınan ve kaygılı/kararsız bağlanma alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>05).
Araştırmanın sonucunda, elde edilen bulgular doğrultusunda araştırmacılara ve alanda çalışan meslek elemanlarına öneriler sunulmuştur.
References
Ainsworth, M. S. (1989). Attachment beyond ınfancy. American Psychologist, 44 (4). 709-716.
Armsden, G. & Greenberg, M. (1987). The inventory of parent and peer attachment: Individual differences and their relationship to psychological well-being in adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 16, 427- 454.
Bartholomew, K. & Horowitz, L. M. (1991). Attachment styles among young adults: A test of a four-category model. Journal of Personality and Social Psychology, 61(2), 226- 244.
Baş, L. (2010). Öğretmen adaylarının saldırganlık ve umutsuzluk düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bölümler Enstitüsü, Zonguldak.
Bayraktar, F.; Sayıl, M. & Kumru, A. (2009). Liseli ergenler ve üniversiteli gençlerde benlik saygısı: ebeveyn ve akrana bağlanma, empati ve psikolojik uyum değişkenlerinin rolü, Türk Psikoloji Dergisi, 24 (63), 48-63.
Bee, H. & Boyd, D. (2009). Çocuk gelişim psikolojisi. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Ceyhan, A. A. (2004). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans programına devam eden öğretmen adaylarının umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 91-101.
Dinçer, B. (2013). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının mesleğe karşı tutum, algı ve umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Doğan, T.; Karaman, N. G.; Çoban, A. E. & Çok, F. (2012). Ergenlerde arkadaşlık ilişkilerinin yordayıcısı olarak cinsiyet ve aileye ilişkin değişkenler. İlköğretim Online, 11(4), 1010-1020.
Durak, A. & Palabıyıkoğlu, R. (1994). Beck umutsuzluk ölçeği geçerlilik çalışması. Kriz Dergisi, 2(2): 311-319.
Ercan, H. (2015). Ergenler için arkadaşa bağlanma ölçeğinin psikometrik özellikleri ve uyarlama çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 38, 227-240.
Erdoğdu, M. Y. (2012). Kişisel ve sosyal uyum düzeylerinin öğretmen adaylarının umutsuzluk düzeylerini yordaması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2) 123-134
Holmes, J. (1993). John Bowlby and attachment theory. Routledge: London.
Howe, D.; Brandon, M.; Hinings, D. & Schofield, G. (1999). Attachment theory, child maltreatment and family support. A practice and assessment model. Macmıllan Press Ltd: London.
Otrar, M.; Ekşi, H.; Dilmaç, B. & Şirin, A. (2002). Türkiye’de öğrenim gören Türk ve akraba topluluk öğrencilerinin stres kaynakları, başa çıkma tarzları ile ruh sağlığı arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 2, 477-499.
Özmen. D. & diğerleri (2008). Lise öğrencilerinde umutsuzluk ve umutsuzluk düzeyini etkileyen etmenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9, 8-15
Özmen, M.; Coşman, Ö. & Kökcü, A. (2016). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin umutsuzluk düzeyleri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 2 (2), 638-651.
Rice, K. G. (1990). Attachment in adolescence: A narrative and meta-analytic. Review Journal of Youth and Adolescence, 19(5), 511-538.
Santrock, W. J. (2014). Yaşam boyu gelişim. Gelişim psikolojisi (Çev. Ed. G. Yüksel), Ankara: Nobel Yayıncılık.
Seber, G.; Dilbaz, N.; Kaptanoğlu, C. & Tekin, D. (1993). Umutsuzluk ölçeği: Geçerlilik ve güvenirliği. Kriz Dergisi, 1(3), 139-142.
Steinberg, L. (1985). Ergenlik. 2. Baskı. (Yay. Haz: Figen Çok). İmge Kitabevi, Ankara.
Şencan, B. (2015). Bağlanma örüntüleri ve psikolojik iyilik hali arasındaki ilişkilerde duygusal şemalar, duygusal zorlanmaya tolerans ve kişilerarası beklentilerin rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Trawick Smith, J. (2013). Erken çocukluk döneminde gelişim. Çok kültürlü bir bakış açısı, (Çev. Ed. B. Akman), Ankara: Nobel Yayıncılık.
Tüfekçiyaşar, T. (2014). Lise 10. ve 11. sınıf öğrencilerinde kaygı, umutsuzluk ve benlik imgesi düzeylerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Yılmaz, M. (2015). Evli bireylerin bağlanma stillerinin, bireylerin umutsuzluk düzeyi ve evlilik uyumu üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
All papers licensed under Creative Commons 4.0 CC-BY.- Share — copy and redistribute the material in any medium or format
- Adapt — remix, transform, and build upon the material for any purpose, even commercially.
Under the following terms:
Attribution — You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
- No additional restrictions — You may not apply legal terms or technological measures that legally restrict others from doing anything the license permits.
