Peyzaj Mimarlığında Heykel Kullanımı: Trabzon Kenti Örneği / Monument Usage in Landscape Architecture: Example of Trabzon City
DOI:
https://doi.org/10.7596/taksad.v7i1.1396Keywords:
Peyzaj Mimarlığı, Heykel, Trabzon, Landscape Architecture, Monument, Trabzon.Abstract
Abstract
Monuments play a key role in the formation of a common memory and community consciousness by symbolizing important events or situations in the lives of people and societies and establish diverse dialogues with their surroundings in this context. The monument-art works to be placed in open spaces are important in terms of shaping social life and fulfill functions such as warning and activating society. For this reason, the use of monuments in open spaces is a matter for landscape architects to explore. The aim of the study is to determine the purposes and functions of monuments in urban open spaces. In this context, monuments in the city center of Trabzon are photographed and their usage types are classified. As a result, the monuments in urban open spaces in Trabzon are mostly composed of Atatürk and the persons in the history of the city (Kanuni Sultan Süleyman, Yavuz Sultan Selim, Mimar Sinan Etc.) And secondly the figures and events reflecting the culture of the city (horon/dancing figures, kamancha playing figures, anchovy, Trabzonspor etc.) Finally, it is seen that the expressions (military, martyr, etc.) reflect the national spirit. So in the monuments; it has been determined that the historical, cultural and social characteristics of the city are gaining more importance.
Öz
Toplum ve bireylerin yaşamında yer alan önemli olayları simgeleyen, ortak toplumsal bilinç ve hafıza oluşturan heykeller çevreleriyle ilişki kurarlar. Açık mekanlarda yeralan heykeller, toplumun yaşantısında, sanatsal, estetik, kültürel öneme sahiptir. Bu nedenle heykellerin açık alanlardaki kullanım amaçları peyzaj mimarları için araştırılması gereken bir konudur. Çalışmada amaç kentsel açık mekanlardaki heykellerin kullanım amaçlarını belirlemektir. Bu bağlamda Trabzon kent merkezideki heykeller fotoğraflanarak kullanım türleri sınıflandırılmıştır. Sonuçta Trabzon’da kentsel açık mekanlardaki heykellerin çoğunlukla kentin kültürünü yansıtan figür ve olaylara (kemençe, horon, hamsi, Trabzonspor, taka vb.), ikinci olarak Atatürk ve kentin tarihinde yer alan kişilere (Kanuni Sultan Süleyman, Yavuz Sultan Selim vb.), ayrıca en son olarak milli ruhu yansıtan ifadelere (asker, şehit vb.) ait olduğu görülmüştür. Yani heykellerde; kente ilişkin tarihi, kültürel ve sosyal özelliklerin ağırlık kazandığı belirlenmiştir.
References
Alkar, B. (1991). 2000’li Yıllarda Ankara Kentinin Açık ve Yeşil Alanlarında Heykelin Yeri Ne Olmalıdır? Peyzaj Mimarisi Derneği. Ankara Büyükşehir Belediyesi. Ankara.
Assman, J. (2001). Kültürel Bellek (Çev. Ayşe Tekin), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Ataseven, O. (2016). Heykelin Çevresel Serüveni. Art-e Sanat Dergisi, 9(17): 262-277.
Ataseven, O. (2000), Heykelde İç-Dış Sorgulamaları Yöneliminde Araştırmalar ve Uygulamalar, Sanatta Yeterlik Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Baraski, C. (1964). Heykel Hakkında Genel Bilgiler. Bükreş.
Bazin, G. (1998). Sanat Tarihi. Sosyal Yayınlar, İstanbul.
Bulat, M. (2007). Modern Heykelin Doğuşu. Sanat Dergisi, XI: 83-89
Bulat, M. (2014). Modern Sanatta Soyutlama. Erzurum.
Bulat, M. & Bulat, S. (2016). Sarıkamış Donan Askerler Anısına Yapılmış Olan Anıt Heykel. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4(22): 1-16
Çakar, N. (2014). Kent, Kamusal Alan ve Anıt Heykel İlişkisi. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi. (26): 37-54.
Dinçer D.; Bekiryazıcı F.; Yilmaz S. & Bekçi B. (2016). Interaction of other art fields with landscape architecture. In: Turkey, Looking Behind And Before, Taylor W.H, Eds., Peter Lang Publishing, Inc., London, 16-24.
Ergin, N. (1998). Heykel ve Çevre İlişkisi. Sanatta Yeterlik Tezi, Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul.
Germaner, S. (1997). 1960 Sonrası Sanat Akımlar Eğilimler Gruplar Sanatçılar. Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
Güç, M. (2005). Açık Alan Heykellerinin Kent Estetiğine Katkısı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana
Hobsbawm, E. (1990). Nations and Nationalism since 1780; Programme, Myth, Reality. Cambridge University Press, Cambridge.
Ivy, R. (2002). Projects-Memorials, Monuments, and Meaning. Architectural Record, 190(7): 84-87.
Kurdoğlu B. Ç.; Özdemir B. & Bayramoğlu E. (2013). Doğal-Yapay Peyzaj Materyalleri Ve Kullanıcı İlişkisi: Ktü Kanuni Yerleşkesi Örneği, Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13: 164-174.
Kurtaslan, B. Ö. (2005). Açık Alanlarda Heykel-Çevre İlişkisi ve Tasarımı. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1(18): 193-222.
Lang, J. (1994). Urban Design: The American Experience. John Wiley & Sons, Inc. USA.
Memes, J. S. (1829). History of Sculpture, Painting and Architecture. Edinburgh: Constable and Co.
Mumcu S.; Yilmaz S. & Özkan D. G. (2017a). Performıng Identıty through a Symbolıc Landscape Desıgn. International Journal of Human Sciences / Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2:142-153.
Mumcu S.; Yilmaz S. & Tarakci, Eren E. (2017b). Symbolic Landscapes and Their Spatial Components: Understanding the Environmental Design Vocabulary of Place Identity. Current World Envıronment. 3:600-606.
Polat, A. T.; Kurtaslan, B. Ö. & Peker, E. (2012).Gençlik Parkında Kullanılan Açık Alan Heykellerine Yönelik Park Kullanıcılarının Görsel Algıları. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi.13 (2):170-180.
Yardımcı, İ. (2011). Pekin Olimpiyatları Kapsamında Bir Kamusal Alan Heykeli Uygulaması “Prizmanın Telaşı”, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Heykel Ana Sanat Dalı Yayınlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi, İzmir
Yılmaz M. (2006). Modernizmden Postmodernizme Sanat. Ütopya yayınları, Ankara
Yilmaz, M. (1999). Heykel Sanatı. İmge Kitapevi Yayınları, Ankara.
Young, E. (1989). The biography of a memorial icon: Nathan Rapoporfs Warsaw Ghetto monument. Representations. 26: 69–106.
Zorlu, T.; Aydınlatan, E. & Engin, E. (2010). Kentsel Müdahale Kent Kimliği: Tanjant ve Karadeniz Sahil Yollarının Trabzon Kent Kimliğine Etkileri. Mimarlık Dergisi. 352.
Zencirkıran, M.; Seyidoğlu Akdeniz, N.; Ender, E. & Pirselimoğlu Batman, Z. (2016). The Monumental Plane Trees of Bursa and Their Contribution to Cultural Landscape, Environmental sustainability and Landscape Management, Chapter 18, 307-319, ST. Kliment Ohridski Üniversitesi Press, Sofia.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
All papers licensed under Creative Commons 4.0 CC-BY.- Share — copy and redistribute the material in any medium or format
- Adapt — remix, transform, and build upon the material for any purpose, even commercially.
Under the following terms:
Attribution — You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
- No additional restrictions — You may not apply legal terms or technological measures that legally restrict others from doing anything the license permits.
