Norm-Value Relationship in Islamic and Western Law / İslam ve Batı Hukuk Düşüncesinde Norm-Değer İlişkisi
DOI:
https://doi.org/10.7596/taksad.v7i5.1794Keywords:
Norm, Value, Islamic Law, Legitimacy, Individual, Society, Değer, Meşruiyet, Birey, Toplum.Abstract
Abstract
The law regulating interpersonal relations arises from society. In general terms, the law, which is the system of norms, uses both material and moral sanctions to force the individual to obey the norm. While the penalties and the administrative sanctions constitute the material sanctions, the world of values constitutes the spiritual dimension of obedience to the norm. Basically, it is not just punishments that lead the individual to obey to the norm but it is the response that what the order or prohibition of the norm finds in the world of values that exist in the inner world of the individual. In the philosophy of law, this situation is called the norm-value relationship.
This study examines the norm-value relationship in the context of the "human model" created by the western civilization after industrial revolution and enlightenment, and the meaning given to the human in Islamic civilization. The study also examines the two civilizations in the context of norms based on value patterns.
Öz
İnsanlar arası ilişkileri düzenleyen hukuk toplumdan doğar. Genel bir ifadeyle normlar sistemi olan hukuk, bireyi norma itaate zorlarken hem maddi hem de manevi müeyyideler kullanır. Hukukun maddi müeyyidesini cezalar ve idari yaptırımlar oluştururken, norma itaatin manevi boyutunu değerler dünyası oluşturur. Temelde bireyi norma itaate götüren şey sadece cezalar değil, normun emrettiği ya da yasakladığı şeyin bireyin iç dünyasında var olan değerler dünyasında bulduğu karşılıktır. Hukuk felsefesinde bu duruma norm-değer ilişkisi denmektedir.
Bu çalışmada özellikle sanayi devrimi ve aydınlanma sonrası Batı medeniyetinin “yarattığı” insan modeli ve İslam medeniyetinin insana yüklediği anlam çerçevesinde norm-değer ilişkisi ele alınmış ve normların dayandığı değerler dünyası mukayeseli olarak incelenmeye çalışılmıştır.
References
Aral, V. (1979). Hukuk ve Hukuk Bilimi Üzerine. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yay.
Atar, F. (1992). Fıkıh Usûlü. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yay.
Aydın, A. (2005). Dil-Tarih Ve Coğrafya Fakültesi Öğrencilerinin Değer Hiyerarşilerı İle İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Hiyerarşilerinin Karşılaştırılması. Ankara: Ankara University Institute of Social Sciences-Department of Social Psychology Unpublished Master Thesis.
Aydın, H. (2002). İlim Felsefe Ve Din Açısından Yaratılış ve Gayelilik. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yay.
Aydın, M. (1991). İslam Toplumunun Şekillenişi. İstanbul: Pınar Yay.
Ayengin, T. (2015). İslâm Hukukunun Kökeni Üzerine Bazı Düşünceler. Usul. Retrieved from http://www.usuldergisi.com/img/USL2005204-TAyengin.pdf
Belgesay, M. R. (1948). Mecelle’nin Külli Kaideleri ve Yeni Hukuk. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, XII(2-3).
Berger, P. L. (1967). The Sacred Canopy Elements of A Sociological Theory of Religion. New York: Anchor Books.
Beyanunî, M. E. (1998). Hüküm (Vol. XVIII). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
Burns, E. M. (1984). Çağdaş Siyasal Düşünceler. (A. Şenol, Trans.) Birey ve Toplum Yayınları.
Cassirer, E. (1984). Devlet Felsefesi Çev: N. Arat. (N. Arat, Trans.) Istanbul: Remzi Kitabevi.
CIA World Factbook. (n.d.). Retrieved from Wikipedia: http // en. Wikipedia.org.
Cürcani, S. Ş. (1997). Kitabu’t-Ta’rîfat. İstanbul: Daru'n Nefais.
Cüveyni. (1985). Kitabü’l-İrşad İla Kavaidi’l- Edilleti Fi Usüli’l İtikad. Beyrut: Müeessetu'l- Kütübi's- Sekafiyye.
Çağrıcı, M. (2003). Şer (Felsefe ve Ahlâk) (Vol. XXXVIII). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
Çelikkaya, H. (1996). Fonksiyonel Eğitim Sosyolojisi. İstanbul: Alfa Yay.
Ebu Zehra, M. (1958). Usûl-u Fıkh. Kahire.yy.
el-Basrî, İ. D.-E. (1987). Cemheretü’l-lüga (Vol. II). Beyrut: Daru'l- İlm li'l- Melayim.
Erdoğan, M. (2010). Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Ensar Yay.
Eroglu, F. (1996). Davranış Bilimleri. Istanbul: Beta Basım Yayın.
Eskicioğlu, O. (2010). İmam Şafiî’nin Yasak Yorumu Adlı Tebliğin Müzakeresi. İmam Şafii Sempozyumu. Diyarbakır.
Gazali, E. H. (1993). el-Mustasfa min Usûli’l Fıkh (Vol. I). Beyrut: Dâru’l Kütübi'l-İlmiyye.
Gosta, E.-A. (1990). The Three Worlds of Welfare Capitalism. Oxford: Policy Press.
Gozler, K. (1998). Hukukun Genel Teorisine Giriş. Ankara: US- A yay.
Günday, M. (2004). İdare Hukuku. Ankara: İmaj Yay.
Güriz, A. (1992). Hukuk Başlangıcı. Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Baskısı.
Haldun, I. (1988). Muqaddima (Vol. I). (S. Uludag, Ed.) Istanbul.
Hirsch, E. (1949). Hukuk Felsefesi ve Hukuk Sosyolojisi Dersleri (Philosophy of Law and Lectures of Sociology or Law). Ankara.
Hobbes, T. (1998). On The Citizen. (R. Tuck, & M. Silverthorne, Eds.) Cambridge University Press.
Ibn Hazm, E. M. (1985). El İhkam Fi Usûlil Ahkam (Vol. VIII). Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
Ibn Kudame, M. A. (1998). Ravzatu’n-Nâzır ve Cünnetü’l-Münâzır (Vol. I). (A. en-Nemle, Ed.) Riyad.
Ibnul Hümam, K. (1929). el- Musayere Fi İlmi’l- Kelam. Mısır: el-Mektebetü l-Mahmudiyye et-Ticariyye,.
Kılıç, R. (1992). Ahlakın Dini Temeli. Ankara: TDV Yay.
Kurban, Y. (2011). İslam Hukukunun Genel İlkeleri. Ankara : Araştırma Yayınları.
Küyel, M. T. (1974). Değer ve Farabi. Retrieved from http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/735/9386.pdf
Mengüşoğlu, T. (1988). İnsan Felsefesi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Molla Hüsrev, M. b.-R. (1895). Miratü’l Usül fi Şerhi Mirkat’il-Vusûl. İstanbul: Muharrem Efendi Matbaası.
Ortaylı, I. (2008). Tarihimiz ve Biz. Istanbul: Timaş Yay.
Öge, S. (2009). Allah'tan Aleme İlahi Fiiller. Ankara: Araştırma Yayınları.
Özlem, D. (1996). Tarih Felsefesi. Istanbul: Anahtar Kitaplar.
Özlem, D. (2002). Kavramlar ve Tarihleri. İstanbul: Inkılap Yay.
Razi, F. M. (1988). el-Mahsul fi Usûli’l-Fıkh (Vol. I). Beyrut: yy.
Sadruşşerîa. (1998). et-Tavdih (Vol. I). (M. A. Derviş, Ed.) Beyrut: Daru'l- Erkam.
Safak, A. (2002). Hukuk Terimleri Sözlüğü. Selim Kitabevi.
Sayan, S. (2005). Sosyal Sigortalar Kurumunun Uzun Dönem Aktüeryal Dengeleri 1999 Reformu ve Alternatifleri. Faculty of Economics and Administrative Sciences, I.
Saygın, F. (n.d.). endüstri 4.0 (4. Endüstri Devrimi nedir?). Retrieved from http://sayginis.com/index.php/2-contact/57-enduestri-4-0-4-enduestriyel-dev
Serozan, R. (2015). Hukukta Yöntem. İstanbul: Vedat Yay.
Sözer, A. N. (2013). Hukukta Yöntembilim. İzmir: Beta Yay.
Taylan, N. (1993-1994). Din Felsefesinde Kötülük Problemi. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi(11-12).
Taylan, N. (1998). Düşünce Tarihinde Tanrı Sorunu. İstanbul: Ayışığı Kitapları.
TDK Dictionary. (n.d.). Türk Dil Kurumu. Retrieved from http://www.tdk.gov.tr
Tehanevî, M. A. (1996). Keşşâfu Istılâhâti’l-Funûn Ve’l-Ulûm (Vol. I). Beyrut.
Thaler, H. R. (2000). From Homo Economicus to Homo Sapiens. Journal of Economic Perspectives, 14(1).
The World Almanac Book of Facts. (1997 ). Encyc. Britanica Book of Year.
Theodorson, G., & George, A. (1969). A Modern Dictionary of Sociology. New York.
Ulken, H. Z. (1956). Bilgi ve Değer . Ankara: Aytemiz Kitabevi.
Ulken, H. Z. (1969). Sosyoloji Sözlüğü (Vol. 1). Milli Eğitim Basımevi.
Yaran, C. S. (1997). Kötülük ve Theodise. Ankara: Vadi Yayınları.
Yılmaz, S. (2014). The Uniqueness of Islamic Culture. Journal of History Culture and Art Research, 3(3), 87-97. http://kutaksam.karabuk.edu.tr/index.php/ilk/article/view/378
Zevkliler, A. (1986). Medeni Hukuk. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi .
Zuhayli, V. (1986). Usûl-u Fıkhi’l-İslâmi (Vol. I). Şam: Daru'l- Marife.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
All papers licensed under Creative Commons 4.0 CC-BY.- Share — copy and redistribute the material in any medium or format
- Adapt — remix, transform, and build upon the material for any purpose, even commercially.
Under the following terms:
Attribution — You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
- No additional restrictions — You may not apply legal terms or technological measures that legally restrict others from doing anything the license permits.
