Fıkıh ve Siyaseti Şer’iyye Bağlamında Küresel Helal Belgelendirme Çalışmalarına Eleştirel Bir Bakış / A Critical View on Global Halal Certification Activities in Terms of Fiqh and Siyasah Shar’iyyah

Authors

  • İsmail Yalçın Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi

DOI:

https://doi.org/10.7596/taksad.v6i3.916

Keywords:

Helal belgelendirme, Helal belgesi, Helal ürün, Helal gıda, Helal pazar, Halal certification, Halal certificate, Halal product, Halal food, Halal market.

Abstract

Abstract

Halāl is used by Muslims to mean religiously ‘not forbidden,’ ‘permitted,’ and as opposed to concepts like ‘harām’ and ‘makrooh’, similar to the concepts of ‘mubāh’ and ‘jāiz’. While it was easier to distinguish between halal and haram in the pre-industrial era, today it has become much more difficult due to complex products which are a result of innovations through industry and technology and their tremendous outreach. This has led to a loss of confidence in Muslims in the products they buy and increased the number of products whose halalness is doubted. While historically muhtasibs assumed the duty of preserving people’s confidence in markets by inspecting them, nowadays halal certificates are attempting to do the inspection and generate confidence. Although halal certificate activities have been going on and improving for almost half a century, they are not at a level to generate widespread and efficient halal guarantees. Opinion differences in fiqh, differences in institutions of certification, differences in halal certificates and logos, national and international legal gaps, and commercial competition between countries and institutions of certification affect the efficiency of the process negatively. The claim that the halal certificate is the best standard in terms of health, trustworthiness, and hygiene, its contribution to individual and societal religiosity, and the commercial advantages and disadvantages that it provides to Muslims is a remarkable field of inquiry.

Öz

Müslümanlar için helal, dini bakımdan yasaklanmamış, izin verilmiş manasında kullanılmakta; haram ve mekruh terimine karşıt, mubah ve caiz terimlerine yakın anlamlar ifade etmektedir. Sanayi öncesi dönemde helal ve haramı ayırt etmek günümüze göre daha basit iken günümüzde sanayi ve teknolojinin getirdiği yeniliklerle ortaya çıkan kompleks ürünler ve bu ürünlerin her yere ulaşabilmesi sebebiyle daha zor ve karmaşık hale gelmiştir. Bu durum Müslümanların satın aldığı ürünlere olan güvenini sarsmış ve giderek karşılaşılan helalliği şüpheli ürünlerin sayısını artırmıştır. Tarihte muhtesiplerin pazar denetimi Müslüman halk için bir güvence oluştururken günümüzde bu denetim ve güvence helal belgelendirme yöntemiyle sağlanmaya çalışılmaktadır. Yarım asırdan bu tarafa helal belgelendirme çalışmaları gelişerek devam etmesine rağmen bu çalışmalar henüz etkin ve yaygın bir helal güvence sağlayacak düzeyde değildir. Fıkhi ihtilaflar, sertifika kurumları arasındaki farklılıklar, helal sertifika ve helal logo farklılıkları, ulusal ve uluslararası düzeyde yasal boşluklar, ülkeler ve sertifika kurumları arasında ticari rekabet, uygulamanın etkinliğini olumsuz etkilemektedir. Helal belgesinin sağlıklı, güvenli ve hijyenik en üst ürün güvencesi olduğu iddiası, ferdi ve toplumsal dindarlığımıza yaptığı katkılar ve ticari alanda Müslümanlara sağladığı avantajlar ve dezavantajlar, dikkat çekici bir araştırma alanıdır.

Author Biography

İsmail Yalçın, Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi

İslam Hukuku

Yrd. Doç. Dr.

References

Abdul Aziz, N.; Ramli, N. & Abdul Raof, N. (2016). JAKIM: Governors of Halal Affairs. S. K. Ab. Manan, F. Abd Rahman, & M. Sahri içinde, Contemporary Issues and Development in the Global Halal Industry (s. 131-140). Singapore: Springer.

Abdul Razzaq, M. (t.y.). Non-Muslim’s Testimony in the Matters of Halaal and Haram. 04 25, 2017 tarihinde http://halalfocus.net/wp-content/uploads/2016/10/Non-Muslim%C2%B9s-Testimony-English.pdf adresinden alındı

Akbiyik, F. & Eroğlu, H. (2016). A Study to Determine Consumers’ Attitudes, Expectations and Perceptions for Halal Certified Products: Isparta Province as an Example. International Journal of Social Science Studies, 4(4), 56-68.

Alkış, A. (2011). Tüketicinin Korunması Açısından Hisbe Teşkilatı ile 4077 Sayılı Tüketici Kanunundaki Kurum ve Kuruluşların Karşılaştırılması. KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi(17), 133-162.

Batu, A. (2012). Helal (Mahzursuz) Gıda Belgelendirmesindeki Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 7(2), 60-75.

Batu, A. (2012). Türkiye’de Helal (Mahzursuz) Gıda ve Helal Belgelendirme Sistemi. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi(7(1)), 51-61.

Bayram, S. (2012). Osmanlı Devleti'nde Ekonomik Hayatın Yerel Unsurları: Ahilik Teşkilâtı ve Esnaf Loncaları. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi(21), 81-115.

Çayıroğlu, Y. (2014). İslam Hukukuna Göre Helal Gıda. İstanbul.

Halim, M. A. (2012). The possibility of uniformity on halal standards in organization of Islamic countries (OIC) country. World Applied Sciences Journal , 17(17), 6-10.

Izberk-Bilgin, E. & Nakata, C. (2016). A new look at faith-based marketing: The global halal market. Business horizons(59.3), 285-292.

Kallek, C.; Bazmee, A. & Kazıcı, Z. (1998). Hisbe. DİA Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), XVIII, 133-145.

Karaman, H. (2009). Helal Gıda Sertifikası ile İlgili Problemler. Kuranî Hayat. http://www.kuranihayat.com/helal-gida-sertifikasi-ile-ilgili-problemler_d161.html adresinden alınmıştır

Kaya, A.; Kozalı, A. & Kumaş, M. S. (Dü). (2009). IV İslam Hukuku Anabilim Dalı Koordinasyon Toplantısı ve İslam Fıkhı Açısından Helal Gıda Sempozyumu. Bursa: Emin Yayınları.

Kayadibi, S. (2014). A way forward to European Standard on Halal Food. J. Asian Dev. Stud., 3(2), 105-116.

Khan, M. & Haleem, A. (2016). Understanding “Halal” and “Halal Certification & Accreditation System” -A Brief Review". Saudi J. Bus. Manag. Stud., 1(1), 32-42.

Latif, I. A. (2014). A comparative analysis of global halal certification requirements. Journal of Food Products Marketing(20.sup1), 85-101.

Majid, M. A. (2015). Issues of Halal Food Implementation in Malaysia. Journal of Applied Environmental and Biological Sciences(5(6S)), 50-56.

Md Noor , N. & Noordin, N. (2016). A Halal Governance Structure: Towards a Halal Certification Market. S. K. Ab. Manan, F. Abd Rahman, & M. Sahri içinde, Contemporary Issues and Development in the Global Halal Industry (s. 153-164). Singapore: Springer.

Mohamad, N. & Backhouse, C. (January 7 – 9, 2014). A framework for the development of Halal food products in Malaysia. International Conference on Industrial Engineering and Operations Management, (s. 693-702). Bali.

Parlak, D. (2012). Kutsalından Arındırılmış Din: Helal Gıdanın Ekonomi-Politik Analizi. Akdeniz Üniversitesi SBE Kamu Yönetimi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.

Riaz, M. N. & Chaudry, M. M. (2004). Halal food production. London-New York: CRC Press.

Soesilowati, E. S. (2011). Business opportunities for halal products in the global market: Muslim consumer behaviour and halal food consumption. Journal of Indonesian Social Sciences and Humanities(3), 151-160.

Şahin, O. (2001). İslâm Hukuk Metodolojisinde İstishâb. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi(sayı: 12-13), 489-516.

Şahin, O. (2001). İslâm Hukuk Metodolojisinde İstishâb. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi(12-13), 489-516.

Şenol, Y. (2014). Kur'an ve Sünnet Işığında Helal Gıda. İstanbul.

Şentürk, H. (t.y.). Gıda Sektöründe Kalite. 07.07.2013 tarihinde http://www.akademikgida.com/detay1.asp?id=112 adresinden alındı

Şimşek, M. (2013). Helal Belgelendirme ve Smicc Standardı,. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi,(22), 19-44.

Tieman, M. (2015). Halal Certification Procedures: Some Unresolved Issues. Islam and Civilisational Renewal (ICR) 6.1 (2015), 6(1), 124-127.

Tieman, M. & Che Ghazali, M. (2014). Halal control activities and assurance activities in halal food logistics. Procedia-Social and Behavioral Sciences(121), 44-57.

Tuğ, S. & Özdemir, Ö. (2009). Helal Sertifikasının Dünyadaki ve Türkiye’deki Gelişimi. A. Kaya, A. Kozalı, & M. S. Kumaş (Dü) içinde, VI İslam Hukuku Anabilim Dalı Koordinasyon Toplantısı ve İslam Fıkhı Açısından Helal Gıda Sempozyumu (s. 83-94). Bursa: Emin Yayınları.

Van Waarden, F. & Van Dalen, R. (2010). Hallmarking halal. Paper presented at the third biennial conference of the ECPR Standing Groups on Regulation and Governance, (s. 1-42). Dublin.

Yerinde, A. (2011). Tayyib. DİA (Cilt XXXX, s. 196-197). içinde Ankara: TDV Yayınları.

Zulfakar, M. H. (2014). Conceptual framework on halal food supply chain integrity enhancement. Procedia-Social and Behavioral Sciences(121), 58-67.

Zzaman, W. E. (2013). Embedding Islamic dietary requirements into HACCP approach. Food control, 34(2), 607-612.

Published

2017-06-18

How to Cite

Yalçın, İsmail. (2017). Fıkıh ve Siyaseti Şer’iyye Bağlamında Küresel Helal Belgelendirme Çalışmalarına Eleştirel Bir Bakış / A Critical View on Global Halal Certification Activities in Terms of Fiqh and Siyasah Shar’iyyah. Journal of History Culture and Art Research, 6(3), 437-472. https://doi.org/10.7596/taksad.v6i3.916