Nurettin Şazi Kösemihal'in Sosyoloji Anlayışı / The sociological viewpoint of Nurettin Shazi Kosemihal
DOI:
https://doi.org/10.7596/taksad.v5i4.590Keywords:
Plüralist yöntem, Çoğulcu yöntem, Gurvitch metodu, Moreno, Sosyometri, Küçük Gruplar Sosyolojisi, Pluralist method, Gurvitch’s method, Sociometry, The Sociology of Small Groups, The sociological viewpoint of KosemihalAbstract
Abstract
In this article, we studied the sociological viewpoint of Nurettin Shazi Kosemihal who is one of the prominent scholars in the last term of Ottoman Empire and the early period of the Republic of Turkey and he bore witness to that time. At the very beginning, Kosemihal criticized Durkheim, then he mentioned the differences between the European and the American schools of sociologies. We tried to determine that which approach he supported from them. After we compared different methods, we found that he was in favour of the pluralist method. In this context, we also dealt with Gurvitch’s method that Kösemihal’s sociological viewpoint relies on and the sociometry of Moreno that Kosemihal had a pioneering role to introduce it to Turkey.
Öz
Bu makalede, imparatorluğun son dönemi ile cumhuriyetin ilk dönemine yakından tanıklık eden, Türk Sosyoloji Tarihi’nin önemli simalarından birisi olan Nurettin Şazi Kösemihal’in sosyoloji anlayışı üzerinde durulmuştur. İşe Durkheim’i eleştirmekle başlayan, daha sonra Avrupa ve Amerikan sosyoloji ekolleri arasındaki farklardan bahseden Kösemihal’in ağırlıklı olarak hangi tarafı tercih ettiği belirlenmeye çalışılmıştır. Simplist yöntem ile plüralist yöntemin mukayesesinden sonra Kösemihal’in tamamen plüralist yöntem tarafında durduğu ortaya konulmuştur. Bu bağlamda Kösemihal’in, plüralist yönteme dayanan, sosyoloji anlayışını oturttuğu Gurvitch metodu ile Türkiye’ye girmesine önayak olduğu Moreno’nun sosyometrisinden bahsedilmiştir.
References
Barlas, H. U. (1963). Nurettin Şazi Kösemihal: Bibliyografya-Biyografya. İstanbul: İstanbul Matbaası.
Beşirli, H. (2008). “Nurettin Şazi Kösemihal”, Türkiye’de Sosyoloji I (İsimler-Eserler). Ed. M. Çağatay Özdemir, Ankara: Phoenix Yayınevi, s. 753-782.
Descamps, P. (1965). Deneysel Sosyoloji. (Çev. Nurettin Şazi Kösemihal), İstanbul: Remzi Kitabevi.
Gurvitch, G. (1947). “Sosyolojinin Bugünkü Temayülü”, (Çev. Nurettin Şazi Kösemihal), Sosyoloji Dergisi, Sayı 4-5. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 57-71.
Kösemihal, N. Ş. (1946). “Durkheim Sosyolojisi Üzerine Kritik Bir Deneme”, Sosyoloji Dergisi, Sayı 3. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 255-292.
Kösemihal, N. Ş. (1948). Sosyal Doktrinler Tarihi. İstanbul: Keteon Basımevi.
Kösemihal, N. Ş. (1953). “Sosyal Realitenin Analizi”, Sosyoloji Dergisi, Sayı 8. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 39-53.
Kösemihal, N. Ş. (1954). “Gurvitch Sosyolojisi I”, Sosyoloji Dergisi, Sayı 9. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 141-163.
Kösemihal, N. Ş. (1955). “Gurvitch Sosyolojisi II”, Sosyoloji Dergisi, Sayı 10-11. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 72-100.
Kösemihal, N. Ş. (1957). “Gurvitch Sosyolojisi III”, Sosyoloji Dergisi, Sayı 12. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 104-144.
Kösemihal, N. Ş. (1958). “Cybernetics, Sociometry, Microsociology”, Sosyoloji Dergisi, Sayı 13-14. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 58-89.
Kösemihal, N. Ş. (1961). “Sanat ve Fikir İşçileri”, Sosyoloji Dergisi, Sayı 16. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 1-16.
Kösemihal, N. Ş. (1962). “Avrupa ve Amerika’da Demokrasi ve Sosyoloji”, Sosyoloji Dergisi, Sayı 17-18. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 1-34.
Kösemihal, N. Ş. (1963). “Sosyometriye Giriş”, Sosyometrinin Temelleri. (Jacob Levy Moreno) İstanbul: İstanbul Matbaası, s. XLVI-LXXVIII.
Kösemihal, N. Ş. (1967a). “Sosyolojide Yöntem”, Sosyoloji Dergisi, Sayı 21-22. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 1-16.
Kösemihal, N. Ş. (1967b). “Türkiye’nin Düzeni Üzerine”, Sosyoloji Dergisi, Sayı 21-22. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 221-243.
Kösemihal, N. Ş. (1968). Batı Uygarlığı ve Biz. İstanbul: Ak Kitabevi.
Kösemihal, N. Ş. (1971). Durkheim Soyolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Kösemihal, N. Ş. (1989). Sosyoloji Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Moreno, J. L. (1961). “Sosyometrinin Temelleri”, (Çev. Nurettin Şazi Kösemihal), Sosyoloji Dergisi, Sayı 16. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 63-90.
Moreno, J. L. (1963). Sosyometrinin Temelleri, (Çev. Nurettin Şazi Kösemihal), İstanbul: İstanbul Matbaası.
Özkan, A. (2008). “Sosyometrinin Türkye’deki Tarihi”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Sayı 11. Bilim ve Sanat Vakfı Türkiye Araştırmaları Merkezi, s. 251-268.
Sağ, V. (1982). “Nurettin Şazi Kösemihal”, Türk Toplumbilimcileri I. (Ed. Emre Kongar). İstanbul: Remzi Kitabevi, s. 291-350.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
All papers licensed under Creative Commons 4.0 CC-BY.- Share — copy and redistribute the material in any medium or format
- Adapt — remix, transform, and build upon the material for any purpose, even commercially.
Under the following terms:
Attribution — You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
- No additional restrictions — You may not apply legal terms or technological measures that legally restrict others from doing anything the license permits.
