<b>Sosyo-Kültürel Açıdan Kelâm ve Hadis İlimlerinde Epistemoloji</b> / </br><i>The Epistemology in the Sciences of Hadith and Kalam from the Perspective of Socio-Cultural Context</i>
DOI:
https://doi.org/10.7596/taksad.v5i1.515Keywords:
Kelâm, Hadis, Haber, Medrese, Mezhepler, Eğitim, Bilgi Felsefesi, Kalam, hadith, khabar, reason, Islamic education, Islamic doctrine, madrasa, mazahib.Abstract
The Epistemology in the Sciences of Hadith and Kalam From the Perspective of Socio-Cultural Context
The reason is an important source of information in the science of Kalam while the report (khabar) is an important source in the science of Hadith. The nature of these sciences is the main reason of this dichotomy. While Kalam defends and promotes Islamic doctrine, Hadith interests locating the deeds of the prophet (sunnah). Therefore, the sciences of Kalam and Hadith had been perceived as alternative or opponent disciplines to each other through the Muslim history. This study examines determining factors of epistemological approach of Kalam and Hadith by considering socio-cultural dynamics and educational policies of Muslim societies. The article consists of three chapters. The first chapter deals with the Islamic education and institutes. The second chapter handles educational issues related with the sciences of hadith and kalam. The last chapter examines the topic of “khabar (report)” in the sciences of Hadith and Kalam with an epistemological point of view.
Öz
Kelâm ilminde bilgi kaynağı olarak akla önem verilirken, Hadis ilminde habere önem verilir. Bu yaklaşımın temel nedeni, Kelâm ilminin İslâmî öğretinin savunuculuğunu ve propagandasını yapan aklî bir ilim olmasıdır. Nakli bir ilim olarak Hadis ilmi ise Müslüman toplum yaşamında önemli bir konuma sahip Sünnet’in tespitiyle ilgilenmektedir. Bu farklılıktan dolayı, tarihsel süreç içerisinde Kelâm ve Hadis ilimleri birbirine alternatif veya rakip disiplin gibi algılanmıştır. Bu çalışmada, Müslüman toplumların içinde bulunduğu sosyo-kültürel dinamikler ve eğitim politikaları göz önünde bulundurularak, Kelâm ve Hadis’in epistemolojik yaklaşım tarzını belirleyen faktörlerin neler olduğuna temas edilecektir. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde İslam’da eğitim ve eğitim kurumları konularına temas edilmiştir. İkinci bölümde eğitsel açıdan hadis ve kelam ilimleri ile ilgili meseleler ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise epistemolojik açıdan hadis ve kelam ilimlerinde haber konusu incelenmiştir.
References
Abdulbâkî, M. F. (1945). el-Mu’cemu’l Müfehres li’l Elfâzı’l Kur’âni’l Kerîm. Mısır:
Dâru'l-Kutubi’l-Mısrıyye.
Akbulut, A. (2001). Sahabe Dönemi İktidar Kavgası. Ankara: Pozitif.
Atay, H. (1992). İslam’ın İnanç Esasları. Ankara: Ankara Unv..
Atay, H. (1983). Osmanlılarda Yüksek Din Eğitimi. Ankara: Dergah Yay.
el-Bağdâdî, A. M. (1416-1995). el-Fark beyne’l Fırak. (Thk. M.M. Abdulhamîd). Beyrût:
el-Mektebetü’l-Asriyye.
Topaloğlu, B. (1981). Kelam İlmine Giriş. İstanbul: Damla Yayınevi.
el-Buhârî, M. I. (1400). el-Câmiu’s Sahîh. Thk. M. el-Hatîb, M.F. Abdulbâkî). Kâhire:
Matbaatu’s-Selefiyye.
el-Cezâirî, T. A. (1328/1910). Tevcihu’-Nazârilâ Usûli’l-Eser. Mısır.
el-Cürcânî, A. Ş. (1985). Kitâbu’t-Ta’rîfât. Beyrût: Mekteb Lübnân.
el-Cüveynî, A. (1369/1950). Kitâbu’l İrşâd. (Thk. M. Mûsa ve A.A. Abdulhamîd). Bağdat:
el-Mektebu’l-Hancî.
Çelebi, A. (1983). İslam’da Eğitim Öğretim Tarihi. (Çev. A. Yardım). İstanbul: Damla
Yayınları.
Danışman, N. (1955). Kelâm İlmine Giriş. Ankara: Ankara Ünv. Basımevi.
Ebû Dâvud, S. (ts). Sünenü Ebû Dâvud. Nşr. M.N. el-Elbânî. Riyad: Mektebetu’l-Me‘ârif.
Ebû Hanife, N. (1981). İmam-ı Azam’ın Beş Eseri. (Çev. M. Öz). İstanbul: Kalem.
Elmalılı, H. Y. (1979). Hak Dili Kur’ân Dili. İstanbul: Eser Neşriyat.
İbn Manzûr. (ts). (Nşr. A. A. el-Kebîr, M.A. Hasebullah, H.M. Şâzilî), Lisânu’l Arab.
Kâhire: Dâru’l-Maârif.
İbn Sa’d, M. Z. (ts). et-Tabakâtü'l Kübrâ. (Nşr. İ. Abbas). Beyrût:
Kafesoğlu, İ. (1997). Türk Milli Kültürü. İstanbul: Ötüken Yy.
Koçyiğit, T. (1989). Hadisciler ve Kelâmcılar Arasındaki Münakaşalar, Ankara: TDK.
Koçyiğit, T. (1993). Hadis Usûlu. Ankara: Ankara Ünv. Basımevi.
Koçyiğit, T. (1997). Hadis Tarihi. Ankara: TDK.
el-Kurtûbî, A. B. (1427/2006). el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân ve’l-Mübeyyinü Lemâ
Tezammenehu mine’l Sünnet ve Âyi’l-Furkân. (Thk. A.A. el-Turkî). Beyrût: Müessesetü’rRisâle.
el-Mâtürîdî, M. (ts). Kitâbu’t-Tevhid. (Thk. F. Huleyf). İskenderiye: Dâru’l-Câmiatu’lMısrıyye.
Mert, M. (2001). Kelâm İlmi’nin Zemmi Üzerine Bir Araştırma. Journal of Islamic Research. c.14, sy.1. Ankara.
Milli Eğitim Bakanlığı. (1995). Örnekleriyle Türkçe Sözlük. Ankara: MEB.
en-Nesefî, M. (2004). Tabsıratu’l-Edille fi Usûli’d Dîn. (Nşr. H. Atay). Ankara: TDK.
Özcan, H. (1993). Mâtürîdî’de Bilgi Problemi. İstanbul: Marmara Unv.
el-İsfehânî, M. R. (ts). el-Müfredât Elfâzi’l Kur’ân, (Thk. M.S. Keylânî). Beyrût: Dâru’lMa’rife.
es-Sâbûnî, N. (1969). el-Bidâye fî Usûli’d-Dîn. (Thk. F. Huleyf). İskenderiye: Dâru'lMeârif
Bimısr.
Subhî, S. (1981). (Çev. Y. Kandemir). Hadis İlimleri ve Istılahları. Ankara.
es-Subkî, T. N. (1324). Tabakâtuş-Şafiyye el-Kübrâ. Mısır.
es-Suyûtî, C. B. (1972). Tedrîbu'r-Râvî fî Şerhi Takrîbi'n-Nevevî. (Nşr. A.Abdullatif).
Kâhire:
Şâfiî, İ. (1996). er-Risâle. (Çev. A. Şener, İ. Çalışkan). Ankara: TDV.
et-Taftazânî, M. S. Şerhu’l Akâidi’n-Nesefî (1408/1988). (Thk. A.H. Sekkâ). Kâhire:
Mektebetu’l-Külliyetü’l-Ezheriyye.
Türk Dil Kurumu (1998). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK.
Türkiye Diyanet Vakfı (1998). İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV.
Turan, O. (1969). Selçuklular Tarihi ve Türk-İslâm Medeniyeti. İstanbul: Turan Neşriyat.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
All papers licensed under Creative Commons 4.0 CC-BY.- Share — copy and redistribute the material in any medium or format
- Adapt — remix, transform, and build upon the material for any purpose, even commercially.
Under the following terms:
Attribution — You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
- No additional restrictions — You may not apply legal terms or technological measures that legally restrict others from doing anything the license permits.
