<b>Gazzâlî’ye Göre Akıl ve Dinî Bilgi Kaynağı Olarak Aklın Önemi</b> / <i>The Intelect and its Value as a Source of Religious Knowledge According to al-Ghazzali</i>
DOI:
https://doi.org/10.7596/taksad.v3i4.399Keywords:
al-Ghazzali, Intellect, Spirit, Heart, Nafs al-natiqa (Reasoning soul), Alam-i Amr (The realm of the command), Alam-i-Malakut (Angelic Realm), Gazzâlî, Akıl, Ruh, Kalp, Nefs-i Natıka, Emir âlemi, Melekût âlemi.Abstract
Gazzâlî’ye Göre Akıl ve Dinî Bilgi Kaynağı Olarak Aklın Önemi / The Intelect and its Value as a Source of Religious Knowledge According to al-Ghazzali
Öz
Bu makalede Gazzâlî'nin dinî bilgi kaynağı olarak akla ne ölçüde önem verdiği konusu ele alınmaktadır. Makalede, Gazzâlî’ye göre dinî bilginin elde edilmesinde kelamî akıl (garize) anlayışının yeterli olmadığı ileri sürülmüştür. Gazzâlî bu eksikliği gidermek için kelamcıların akıl anlayışına filozofların akıl anlayışını ve sufilerin kalp anlayışını eklemek suretiyle yeni bir akıl anlayışı geliştirmiştir. Makale, Gazzâlî’nin ortaya koymuş olduğu bu akıl anlayışını detaylı bir şekilde incelemektedir. Makalenin giriş bölümünde dinî bilginin kaynağı ile ilgili olarak kelamcıların, filozofların ve sufilerin görüşlerine yer verilmiştir. Makalenin gelişme bölümünde ise Gazzâlî’ye göre akıl ile bilgi arasındaki ilişki ele alınmıştır. Bu bölümde Gazzâlî’nin akıl kelimesine yüklediği farklı anlamlar, mülk ve melekût âlemlerini anlamada aklın rolü ve kalp, ruh, nefis gibi kavramlara yüklediği anlamlar incelenmiştir. Daha sonra bilginin elde edilme yöntemleri ve Gazzâlî’nin bu konudaki değerlendirmelerine yer verilmiştir. Sonuç bölümünde ise Gazzâlî’nin akıl konusundaki düşüncelerinin dinî bilgi ve iman ile nasıl ilişkilendirildiği tartışılmıştır.
The Intelect and its Value as a Source of Religious Knowledge According to al-Ghazzali
Abstract
This paper deals with how much importance is given to intellect as a source of religious knowledge by al-Ghazzali. The paper suggests that according to al-Ghazzali ghariza, the term which denotes the theologians’ understanding of intellect, is insufficient to acquire religious knowledge. Accordingly, he proposed a new understanding of intellect to overcome this insufficiency by combining it with the rationale soul of philosophers and the Sufis’ understanding of heart. This paper examines this novel understanding of intellect as proposed by al-Ghazzali in detail. In the introduction section, the views of theologians, philosophers and sufis about intellect as a source of religious knowledge are presented. In the development section, relations between the intellect and knowledge are discussed with respect to al-Ghazzali. In this section, Ghazzali’s varying use of the term intellect, its role in the understanding of the world of dominion and the world of sovereignity, and what he means with such terms like heart, soul, and self are examined. Afterwards, the methods of knowledge acquisition and al-Ghazzali’s position in this respect are given. In the conclusion section, it is explored how al-Ghazzali’s opinions about intellect are connected with religious knowledge and faith.
References
Gazzâlî (2009). Arayışlar Kitabı, çev: Osman Güman. İstanbul: İlke Yayınları.
Gazzâlî (1972). Delâltten Hidâyete, çev: Ahmet Suphi Furat. İstanbul: Şamil Yayınları.
Gazzâlî (1993). Faysalü't-tefrika beyne'l-İslâm ve'z-zendeka, tahkik: Mahmut Bicu.
http://www.ghazali.org, (23 Ekim 2012).
Gazzâlî (1995). Hakikat Bilgisine Yükseliş, çev: Serkan Özburun. İstanbul: İnsan Yayınları.
Gazzâlî (2011). İhyâ, Cidde: Daru’l-minhac Yayınları.
Gazzâlî (1974). İhyâ, çev: Ahmet Serdaroğlu. İstanbul: Bedir Yayınları.
Gazzâlî (2013). İslam’da Müsamaha, çev: Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergah Yayınları.
Gazzâlî (1970). Kırk Esas, çev: Yaman Arıkan. İstanbul: Eskin Matbaası Yayınları
Gazzâlî (1988). Kitâbü’l-erbaîn fî usûli'd-dîn, Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye Yayınları.
Gazzâlî (1988). Mearicü'l-kuds fî medarici ma'rifeti'n-nefs, Beyrut: Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye
Yayınları.
Gazzâlî (1986). “Miracu’s-salikin”, Mecmuatu resaili'l-imam el-Gazzâlî, Beyrut: Dârü'lKütübi'l-İlmiyye
Yayınları.
Gazzâlî (1986). Mişkâtü’l-envâr, tahkik: Abdülaziz İzzeddin Seyrevan. Beyrut: Âlemü’lKitab
Yayınları.
Gazzâlî (2007). Mişkatü’l-envâr, çev: Şadi Eren. İstanbul: Nesil Yayınları.
Gazzâlî (tarih yok). Mi'yârü'l-ilm fî fenni'l-mantık, Beyrut: Dârü'l-Endelüs Yayınları.
Gazzâlî (1986). “er-Risaletü’l- ledüniyye”, Mecmuaturesaili'l-imam el-Gazzâlî, Beyrut:
Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye Yayınları.
Gazzâlî (1986). Şerefü’l-akl ve mahiyyetuhu, tahkik: Mustafa Abdulkadir Ata. Beyrut: Dârü'lKütübi'l-İlmiyye
Yayınları.
Griffel, Frank (2009). Al-Ghazali’s Philosophical Theology. New York: Oxford University
Press.
Taylan, Necip (1989). Gazzâlî’nin Düşünce Sisteminin Temelleri. İstanbul: İFAV Yayınları.
Treiger, Alexander (2012). Inspired Knowledge in IslamicThought. Newyork: Routledge
Yayınları.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
All papers licensed under Creative Commons 4.0 CC-BY.- Share — copy and redistribute the material in any medium or format
- Adapt — remix, transform, and build upon the material for any purpose, even commercially.
Under the following terms:
Attribution — You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
- No additional restrictions — You may not apply legal terms or technological measures that legally restrict others from doing anything the license permits.