Ahmet Yesevi’de Aşk Kavramı: Divan-ı Hikmet Üzerine Bir İnceleme

Authors

DOI:

https://doi.org/10.7596/taksad.v8i4.2332

Keywords:

Sufism, Ahmad Yasawi, Diwan al-Hikmah, Love, Affection, Tasavvuf, Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet, Aşk, Muhabbet.

Abstract

As in Sufi thought, the concept of love is one of the fundamental dynamics of Ahmad Yasawi’s thought. According to Yasawi, it is only by love possible that the human being can communicate with his creator. Therefore, all creatures have innate love. Love, a mediator between man and his Lord, is a fire that burns everything except the beloved. If there was no love, there would not be any being. Thus, reason and logic alone never suffice to understand the existence. So, the nature of life is incomprehensible without love. The sense of love is a characteristic exclusive to human among the beings. Islam, the most appropriate religion for human nature, and Islamic society formed in the spiritual atmosphere of this religion have processed this divine and human sense especially through mysticism in accordance with the purpose of the creation of humankind, and transformed it into the driving force of Islamic civilization. Not found as a term but included as a concept in the Qur'an and Sunnah, love (ıshq) is in detail discussed in the Sufi works, and expressed by a great deal of symbols. According to the Sufi thought, the reason for the creation of the creatures is Allah's desire to be known and the affection he has toward his creatures. Therefore, the creatures have risen to the level of existence owing to the affection between the Creator and the created. Due to the fact that love is a feeling exclusive to humankind, human being has become the caliph of Allah. The concept of love is of great importance in the Sufi thought, especially in Diwan al-Hikmah by Ahmad Yasawi.

References

Bağdadî, Ebu Bekr Ahmed b. Ali el-Hatîb (1931). Tarihu Bağdâd. 8 Cilt. Kahire: y.y.

Baltacı, Halil (2013). Saf Aşkın Üstadı: Ahmed Gazzalî ve Tasavvuf Anlayışı. Tasavvuf: İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi 14/32 (2013): 1-41.

Buhârî, Muhammed bin İsmâil bin İbrahim bin el-Muğîre el-Cu’fî. (1413/1992) Sahîhu’l-Buhârî. 9 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları.

Cebecioğlu, Ethem (1993). Hoca Ahmet Yesevî (ö. 562/1167). Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 34 (1993): 87-132.

Eraslan, Kemal. (1989). Ahmed Yesevî. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 2: 159-161. Ankara: TDV Yayınları.

Eraydın, Selçuk (1981). Tasavvuf ve Tarikatlar. İstanbul: Marifet Yayınları.

Gazalî, Ebu Hamid Muhammed b. Muhammed (1358/1939). İhyâu ‘Ulûmi’d-Dîn. 4 Cilt. Mısır: y.y.

Gölpınarlı, Abdülbaki (1990). Mesnevi Tercümesi ve Şerhi. 6 Cilt. İstanbul: İnkılap Kitabevi.

Hanî, Muhammed b. Abdullah (1982). Adâb. Çev. Ali Hüsrevoğlu. İstanbul: Erkam Yayınları.

Hucvirî, Ali b. Osman Cüllâbî (1982). Keşfu’l-Mahcûb. Haz. Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergâh Yayınları.

İbn Hazm, Ebu Muhammed b. Ali b. Ahmed b. Said (1992). el-Ahlak. Kahire: y.y.

İbnu’l-Kayyim el-Cevziyye, Ebu Abdillah Şemseddin Muhammed b. Ebi Bekr b. Eyyüb b. Sa’d ez-Zür’i ed Dımeşki. (ts.). Medaricü's-Salikin. b.y.: y.y.

İbn Manzur, Muhammed b. Mükerrem el-Afrikî el-Mısrî. (ty.). Işk. Lisânü’l-Arab. 10: 251-52. 15 Cilt. Beyrut: Daru’s-sâdır.

İbnü’l-Arabî, Muhyiddîn Muhammed b. Alî b. Muhammed el-‘Arabî el-Hâtemî et-Tâî el-Endelüsî. (1985/1405). el-Fütûhâtü’l-Mekkiyye. Thk. Osman Yahya. 14 Cilt. Mısır: el Mektebetü’l-Arabiyye.

İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed (1962). Zemmü’l-hevâ. Kahire: y.y.

Kufralı, Kasım (1949). Nakşbendiliğin Kuruluş ve Yayılışı. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi.

Kurtubi, Ebu Muhnammed b. Ahmed el Ensari (1950). el-Camiu Liahkami'l-Kur'an. 24 Cilt. Kahire: Daru'l-Kütübi'l-Mısriyye.

Kuşeyri, Ebu'I-Kasım Abdü'l-Kerim b. Havazin (1981). Kuşeyri Risalesi. Çev. Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergâh Yayınları.

Lamii, Çelebi (1270). Terceme-i'Nefehatü'I.Uns. İstanbul: y.y.

Melûhi, Abdu’l-Mu‘în. (ts.). el-Hübbü beyne’l-Müslimîn ve’n-Nasârâ fi’t-Tarihi’l-Arabi. Beyrut: Darü'l-Künüzi'l-Edebiyye.

Mustafa b. Şemseddîn (1316) Ahteri Kebîr. 2 Cilt. Derseâdet: y.y.

Müslim, Ebu’l-Hüseyin el-Kuşeyrî. (1983) Sahîhu’l-Müslim. Thk. Muhammed Fuâd Abdulbâkî. 4 Cilt. Beyrut: y.y.

Pakalın, Mehmet Zeki (1983). Aşk. Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. 1: 100. 3 Cilt. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

Razi, Ebû Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn. (ts.) Tefsirü'l-Kebir. 15 Cilt. Tahran: Darü'l-Kütübi'l-İlmivve.

Timurtaş, Faruk Kadri (1972). Yunus Emre Divanı. İstanbul: y.y.

Tosun, Necdet (2013). Yesevîyye. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 43: 487-490. Ankara: TDV Yayınları.

Uludağ, Süleyman (1991). Aşk. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 4: 11-17. Ankara: TDV Yayınları.

Uludağ, Süleyman (1997). Hallâc-ı Mansûr. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 15: 377-381. Ankara: TDV Yayınları.

Uludağ, Süleyman (1991). Aşk. Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. 58-59. İstanbul: Marifet Yayınları.

Yakıt, İsmail (1994). Hoca Ahmet Yesevî ve Türk Düşünce Tarihindeki Yeri. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1, 1-15.

Yesevî, Ahmed (2016). Dîvân-ı Hikmet. Haz. Hayati Bice. Ed. Mustafa Tatcı. Ankara: Hoca Ahmet Yesevî Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi.

Yesevî, Ahmed (1991). Divân-ı Hikmet'ten Seçmeler. Haz. Kemal Eraslan. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.

Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Cârullâh Muhammed b. Ömer Muhammed. (1424/2003). Tefsîrü’l-Keşşâf an hakâikı’t-tenzîl ve uyûni’l-ekâvîl fî vücûhi’t-te’vîl. Thk. Muhammed Abdüsselâm Şahin. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiye.

Published

2019-12-30

How to Cite

Gül, H. (2019). Ahmet Yesevi’de Aşk Kavramı: Divan-ı Hikmet Üzerine Bir İnceleme. Journal of History Culture and Art Research, 8(4), 536-549. https://doi.org/10.7596/taksad.v8i4.2332