<b>Osmanlı Devleti’nde Mevlevî Olmayanların Sikke Giymesine Karşı Alınan Önlemler</b> / Precautions Taken Against The Sikke Wearing People Who Were not Mawlawi in The Ottoman Period

Abstract

Abstract

Generally known as a coin, sikke has different meanings such as style, law, attitude and decency in Mevlevi order, Morever it is also called a kind of hat worn by Mawlawis. Known as Külah-ı Mevlevî’, sikke took different shapes from the beginning of Mawlawi order until the 19th century. Shapes and forms of sikke were various according the ones who wears them. Wearing sikke completely shows worthiness and privilege. It is a kind of symbol of people making great strides in Mewlewiyeh with patience. Beacuse of its value, dressing it is carried out by the sheikh who accompanies the ceremony. During the reign of Sultan Mahmut II, Esat Pasha, the governor of Konya and previously the governor of Adana, witnessed a lot of people wearing sikke. This study examines the precautions taken by Esat Pasha, the behind reasons of interesting in wearing sikke, and the ban on wearing sikke by those people who were not Mawlawi, together with the ways to put under control those who produced sikke.

Öz

Genel olarak madeni para anlamındaki kullanımıyla bilinen sikke, tarz, kanun, siret ve namus gibi anlamlara da sahip olmakla birlikte Mevlevîlikte Mevlevîlerin başlarına giydikleri başlığa verilen isimdir. Külah-ı Mevlevî’de denilen sikkeler, Mevlevîliğin ilk dönemlerinden 19. yüzyıla gelinceye kadar farklı biçimlere bürünmüştür. Sikkelerin biçimi ve şekilleri giydirilen kişilerin konumlarına göre değişiklik göstermekteydi. Sikke giymek, başlı başına bir liyakat, hak ve mazhariyet idi. Sikke, belli aşamalardan sabırla ve başarıyla geçenlerin nâil olabildikleri bir mevkiinin sembolüdür. Bu anlam ve değerinden dolayı, giydirilmesi de, şeyhin eliyle ve düzenlenen özel törenle gerçekleşirdi. Sultan II. Mahmut döneminde Adana Valisi iken Konya Valiliğine atanan Esat Paşa Konya’ya geldikten bir kaç gün sonra tebdilen yaptığı çarşı pazar gezilerinde Konya sokaklarında başına Mevlevî sikkesi giymiş bir sürü insanla karşılaşmıştır. Esat Paşa’nın karşılaşmış olduğu bu durum karşısında ne tür tedbirlere başvurduğu, Konya’da Mevlevî sikkesine gösterilmiş olan bu rağbetin sebepleri, Mevlevî olmayanların sikke giymelerinin yasaklanması ve sikke imal eden ustaların denetim altına alınmasına isteğine kadar giden sürecin detayları bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır.

Le port du sikke par les personnes non-mawlawîs et les mesures prises par l’Etat ottoman en face de cette situation Résumé Généralement connu comme une pièce de monnaie, le sikke a différentes significations telles que le style, le droit, l’attitude et la décence. Il signifie aussi le chapeau que les mawlawîs portent sur leurs têtes. Le sikke appelé aussi ‘kulâh-i mawlawî’, a pris des formes différentes depuis du début de la Mawlawiyya jusqu’au 19. siècle. Les styles et les formes du sikke étaient différents selon ceux qui le portaient. Le port du sikke était surtout une affaire de mérite et de droit car il est un symbole du niveau spirituel des individus qui ont franchi les étapes soufies avec patience et succès. Du fait de cette valeur significative, on le portait en ayant une cérémonie en présence du maitre. Pendant le règne du sultan Mahmut II, lorsque Esat Pacha a été nommé gouverneur de Konya, après avoir été le gouverneur d’Adana, il a rencontré, dans ses contrôles dans les rues, beaucoup de gens qui portaient le sikke. Notre étude va se pencher sur les mesures prises par Esad Pacha au sujet du problème, les causes du port du sikke par plusieurs personnes, son interdiction pour les gens non-mawlawîs et le contrôle de ses producteurs.