Gündelik Hayatın Dini Açıdan Tahlili / Examination of Daily Life from Religious Point of View

Authors

  • Osman Eyüpoğlu Ondokuz Mayıs Üniversitesi
  • Yusuf Gökalp

DOI:

https://doi.org/10.7596/taksad.v7i5.1907

Keywords:

Gündelik hayat, Kur’an, Hadis, Sosyoloji, Din Sosyolojisi, Daily life, the Qur’an, Hadith, Sociology, Sociology of Religion.

Abstract

Abstract

The examination of daily life presents us the most objective information from point of sociology. Therefore, a general outlook on social relationship in life from religious point of view can contribute us to understand Islam accurately. Objectivity is basic principle in scientific method. In order to obtain theoretical generalizations, we should act from one by one objective event or fact. It can be claimed that obtaining any theory through generalizing is a safer way. There are some approaches that advice us to follow the same way to create sociological theories. They are called as “small scale approaches.” Rather than analyzing sociological theories, this article examines the possibility of adaptation of sociological approaches, regarding evaluation of daily life, to religious aspects. Eventually, it was concluded that it is possible to compare our daily life activities with those of Prophet Muhammad’s time. Shortly, the sociological examination of daily life from point of religion indicates that the main reason of collapse of the world of Turk-Islam even the whole humanity is the lack of faith-practice or essence-function in terms of educating people. The examination of daily life from point of religion can contribute to this matter of obtaining more sound mentality.

Öz

Gündelik hayatın tahlili bize sosyolojik açıdan birçok nesnel veri sunmaktadır. Bu sebeple, gündelik hayattaki sosyal ilişkilere dini perspektiften yaklaşmak, İslam’ın da daha doğru anlaşılması noktasında katkı sağlayabilir. Bilimsel yöntemde nesnellik esastır. Yani kuramsal genellemelere varmak için tek tek nesnel olay ve olgulardan hareket etmek gerekmektedir. Tek tek nesnel verilerin benzer sonuçlarını genelleştirerek kuramlara varmak daha isabetli bir yol olmaktadır. Sosyolojik kuramları da oluştururken benzer yolu izlemeyi tavsiye eden yaklaşımlar vardır. Bunlara küçük ölçekli yaklaşımlar adı verilmektedir. Bu yaklaşımlar gündelik hayattaki insanlar arası etkileşimden hareketle sosyolojik kuram oluşturmanın daha bilimsel bir tutum olacağını iddia etmektedirler. Makalede sosyolojik kuramların değerlendirilmesi üzerinde değil; gündelik hayatın sosyolojik tahlilinde başvurulan kategorik yöntemin dini hayata uyarlanmasının imkânı üzerinde durulmaya gayret edilmiştir. Neticede, günümüzdeki gündelik etkileşimlerimizin, Hz. Peygamber dönemindeki gündelik etkileşimlerle kıyaslanmasının mümkün olduğu kanaatine varılmıştır. Bu bağlamda makalemiz, sözel ve sözel olmayan iletişim kanalları üzerinden günlük hayattaki iletişimleri Hz. Peygamberin hadisleri doğrultusunda incelemektedir. Kısaca, gündelik hayatın dini açıdan sosyolojik tahlili bize, Türk-İslam dünyasının ve hatta tüm insanlığın çöküşünün esas nedeninin iman-amel veya öz-işlev arasındaki ilişkinin tamamlamacı niteliğinin bireylere benimsetilememesi olduğunu göstermektedir. Gündelik hayatın dini açıdan tahlili bu konuda daha sağlam bir zihniyete kavuşma zemininin oluşumunda önemli katkılar sunabilir.

Author Biography

Osman Eyüpoğlu, Ondokuz Mayıs Üniversitesi

Din Sosyolojisi, 27 yıllık memur/akademisyen.

References

Aktay, Y. & Köktaş, M. E. (2007). Din Sosyolojisi (3. baskı). Ankara: Vadi Yayınları.

Alemdar, Y. (2004, Aralık). Kıraatlerin Ortaya Çıkışı Meselesine Yeni(den) Bir Bakış. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: VIII/2, ss.143-170.

Bahadır, H. (2005). Roman Hikâye ve Günlük Gazetelerdeki Anlatım Bozuklukları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, İstanbul.

Buhârî. (1998). el-Câmiu’s-Sahîh. Riyad: Beytü’l-Efkâri’d-Devliyye.

Bulut, A. (2005, Kış). Arapça ve Türkçede İsim-Fiil - Ünlem Karşılaştırması Üzerine Bir Denem. Ekev Akademi Dergisi, Yıl: 9 (Sayı: 22), ss.225-244.

Burrell, G. & Morgan, G. (1999). Yorumlayıcı Sosyoloji, Toplumbilimi Yazıları (ss.25-69) içinde. (A. Çiftçi, Der./Çev.) İzmir: Anadolu Yayınları.

Cezerî (1980). Câmiü'l-Usûl min Ehâdîsi'r-Resûl (V. Cilt). (Abdülmecid Selim Muhammed Hâmid el-Fıki, Tahk.) Beyrut: Dâru İhyai't-Türasi'l-Arabi.

Çeker, O. (1997). Halvet, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (15. Cilt), ss.384-386. http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=150386&idno2=c150218#1, 03.10.2018.

Çiftçi, A. (2008). Bilgi-Sosyolojik Din Sosyolojisinde Bir Kavram: Durum Tanımı, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (DEÜİFD), XXVII, ss.41-56.

Düzenli, M. (2007). Tecrübi Bilgiden Sezgisel Bilgiye Rivâyetlerin İlletini Belirlemede Sezgisel (İlham) Gücün İmkânı, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt: 6 (Sayı: 4), ss.103-120.

Giddens, A. (2000). Sosyoloji. (Özel, H. Güzel, C., Haz.) Ankara: Ayraç Yayınları.

Günay, Ü. (2006). Din Sosyolojisi (7. baskı). İstanbul: İnsan Yayınları.

Hasenî, İbn Acîbe. (2005). Kur’an’ın Tefsiri ve Tasavvufî İşaretleri (9. Cilt). (Selvi, D. Terc.) İstanbul: Semerkand Yayınları.

Hökelekli, H. (2005). Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.

Işık, M. (2013). Kitab-ı Mukaddes ve Kur’an Çerçevesinde Hayânın Evrenselliği: Utanmadıktan Sonra İstediğini Yap! C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: XVII (Sayı: 1), ss.261-288.

İbn Mâce (1998). es-Sünen. Riyad: Beytü’l-Efkâri’d-Devliyye.

İbnü’l-Cevzî (t.y.). Sıfatü’s-Safve (II. Cilt). (Mahmûd Fahûrî, M. Tahk.) Beyrut: Dârü'l-Meârif.

Kongar, E. (1985). Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği (4. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları.

Mevsılî (2009). el-İhtiyâr li Ta’lîli’l-Muhtâr. Şam: Dâru’r-Risâle el-Âlemiyye.

Мурзараимовабу, Б. (2017). Мансур Аль- Матуридинин Ахли Китеп Боюнча Көз Карашы. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 6 (Sayı: 4), ss.289-301.

Müslim (1998). el-Câmiu’s-Sahîh. Riyad: Beytü’l-Efkâri’d-Devliyye.

Nesâî (1998). es-Sünen. Riyad: Beytü’l-Efkâri’d-Devliyye.

Sarı, İ. (2017, Güz). Bir Dil Sürçmesi Türü Olarak Çaprazlama ve Türkçe Örnekler Bağlamında Yapısal Özellikleri. SUTAD, Cilt: 42, ss.85-95. sutad.selcuk.edu.tr/sutad/article/download/1042/816, 26.09.2018.

Tirmizî (1998). es-Sünen. Riyad: Beytü’l-Efkâri’d-Devliyye.

Uludağ, S. (1997). Halvet. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (15. Cilt), ss.386-387.

Uludağ, S. (2006). Murakabe, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (31. Cilt), s.204.

Ülgener, S. F. (1983). Zihniyet Aydınlar ve İzm’ler. Ankara: Mayaş Yayınları.

Winche, P. (2007). Sosyal Bilim Düşüncesi ve Felsefe (2. baskı). (Demir, Ö. Çev.) Ankara: Vadi Yayınları.

Yapıcı, A. (2006). Yeni Bir Dindarlık Ölçeği ve Üniversiteli Gençlerin Dinin Etkisini Hissetme Düzeyi: Çukurova Üniversitesi Örneği. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD). Cilt: 6 (Sayı: 1), ss.66-116.

Yapıcı, H. Devrime Giden Yol (Modern Dünyada Gündelik Hayat – Henri Lefebvre). ss.1-7. https://www.academia.edu/13394307/Devrime_Giden_Yol_Modern_D%C3%BCnyada_G%C3%BCndelik_Hayat_Henri_Lefebvre_, 25.11.2018.

Published

2018-12-31

How to Cite

Eyüpoğlu, O., & Gökalp, Y. (2018). Gündelik Hayatın Dini Açıdan Tahlili / Examination of Daily Life from Religious Point of View. Journal of History Culture and Art Research, 7(5), 606-623. https://doi.org/10.7596/taksad.v7i5.1907