<b>Osmanlı Devleti’nde Cadı Avı Var mıydı? (Karşılaştırmalı Bir İnceleme)</b> / <i>Was There a Witch Hunt in the Ottoman Empire? (A Comparative Study)</i>
Keywords:
Cadılık, Büyü, Engizisyon, Osmanlı Devleti, Sorcellerie, magie, inquisition, Empire ottoman.Abstract
Abstract
Witchcraft, namely putting a spell on someone in a general meaning is a traditionally ritual of early pagan societies. In the middle ages, thousands of people was sentenced to torture or death by accusing witchcraft and wondering and harming people around. As we look at the Ottoman Empire, we will see that there were some people who were accused by being a witch and exiled, or burned after their deaths by opening their graves. This study discusses the place of witchcraft and witches in the Western tradition and examines the trials of witchcraft both in Western and Ottoman societies. In addition to this, the attitude of the Ottoman State to witchcraft and witches also to be held.
Öz
Cadılık yani genel anlamıyla düşünüldüğünde kötü emellerle büyü yapma geleneği, aslen erken dönem pagan toplumlarında görülen bir âdettir. Ortaçağ Avrupa’sında da engizisyon tarafından büyücülükle ve geceleri dolaşarak insanlara kötülük etmekle suçlanan binlerce kişi, cadı oldukları iddiasıyla işkenceye ve ölüme mahkûm edilmiştir. Osmanlı Devletine baktığımızda ise yine cadılıkla suçlanan ve bu nedenle yer değiştirme, öldükten sonra mezarı açılarak yakılma gibi birtakım cezalara çarptırılan kişilerin var olduğunu görürüz. Bu çalışmada, cadılığın ve cadıların Batı geleneğindeki yeri ve cadılığa ilişkin görülen davalar incelenmiş ve Osmanlı’da cadılığa ve devletin cadılara yönelik tutumu tetkik edilmiş ve Osmanlı toplumu ile Batı toplumlarında Cadılığı yaklaşım ile ilgili karşılaştırmalı bir inceleme yapılmıştır.
La chasse aux sorcières dans l'Empire ottoman Résumé La sorcellerie, à savoir faire de la magie dans un but négatif, était à l’origine une tradition des sociétés païennes de l’âge classique. Dans l’Europe médiévale, des milliers de personnes, accusées de sorcellerie du fait qu’elles sortaient la nuit pour faire de la magie auprès des gens, ont été torturées et condamnées à mort. Lorsqu’on regarde l’Empire ottoman, on constate également qu’il existe des gens accusés de sorcellerie et, de ce fait, ils sont envoyés en exil ou on a ouvert leurs tombes et brulé leurs corps. Dans ce travail, on va étudier d’abord la sorcellerie et la place des sorciers dans la tradition de l’Occident et les affaires judiciaires concernant ce sujet. Puis on va établir un cadre général au sujet de la sorcellerie dans l’Empire ottoman et les attitudes de l’Etat envers les sorciers ; ainsi on va effectuer une étude comparative.
References
AKIN, Haydar, “Gece Yolcuları ve Cadı Avı) Virgül, sayı: 18. Đstanbul: Pusula Yayıncılık,
Nisan 1999, ss. 30-32.
AKIN, Haydar, Geç Ortaçağ ve Yeniçağ Avrupa’sında Çocuk Cadılar ve Çocuk Cadı Avı
(yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, 2008.
AKIN, Haydar, Ortaçağ Avrupa’sında Cadılar ve Cadı Avı. Ankara: Phoenix Yayınları, 2011.
ANGUSHEVA, Adelina, “Late Medieval Witch Mythologies in the Balkans” Witchcraft
Mythologies and Persecutions (cilt: 3). (ed: Gabor Klaniczay ve Éva Pocs). Budapest&New
York: Central European University Press, 2008, ss. 83-98.
AYCĐBĐN, Zeynep, “Osmanlı Devleti’nde Cadılar Üzerine Bir Değerlendirme” OTAM
(Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi), sayı: 24, ss.
-70.
B.O.A., A.}MKT.NZD., Dosya no: 296, Gömlek no: 89, Tarih: 04 Cemaziyelevvel 1276.
B.O.A., DH.EUM.MTK.., Dosya no: 80, Gömlek no: 70, Tarihsiz.
B.O.A., DH.EUM.VRK., Dosya no: 27, Gömlek no: 63, Tarih: 01 Rebiülahir 1333.
B.O.A., Đ..DH., Dosya no: 1295/4, Gömlek no: 102198, Tarih: 13 Rebiülahir 1301.
B.O.A., TFR.I..SL.., Dosya no: 42, Gömlek no: 4198, Tarih: 02 Rebiülahir 1322.
B.O.A., Y..A...HUS., Dosya no: 383, Gömlek no: 3, Tarih: 01 Zilkade 1315.
B.O.A., Y..PRK.SGE., Dosya no: 2, Gömlek no: 31, Tarih: 05 Rebiülahir 1301.
B.O.A., ZB., Dosya no: 353, Gömlek no: 66, Tarih: 09 Mart 1325.
BAĐLEY, Michael D., Battling Demons Witchcraft, Heresy, and Reform in the Late Middle
Ages. Pennsylvania: The Pennsylvania State University Press, 2003.
BAKER, Emerson W., The Devil of Great Island Witchcraft and Conflict in Early New
England. England: Palgrave Macmillan, 2007.
BALMES, J., European Civilization Protestanism and Catholicity Compared in Their Effects
on the Civilization of Europe. Baltimore&New York: John Murphy CO., 1850.
BEVER, Edward, The Realities of Witchcraft and Populer Magic in Early Modern Europe
Culture Cognition and Everyday Life. New York: Palgrave Macmillan, 2008.
BORATAV, Pertev Naili, Türk Folkloru (Đnanışlar, Töre ve Törenler, Oyunlar). Đstanbul:
Gerçek Yayınevi, 1963.
BURKE, Peter, Populer Culture in Early Modern Europe. New York: Harper&Row
Publishers, 1978.
CANAN, Đbrahim, Kütüb-i Sitte (cilt: 7). Đstanbul: Akçağ Yayınları (Zaman Gazetesi), yayım
yılı yok.
CLARC, B., (S. S.), “On Witchcraft” The Belfast Monthly Magazine, vol: 9, no: 50 (Sep. 30,
, ss. 195-197.
CURRAN, Bob, Encyclopedia of the Undead A Field Guide to Creatures That Cannot Rest in
Peace. USA: New Page Books, 2006.
DEVELLĐOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi
Yayınları, 1998.
DOĞRUL, Ömer Rıza, Kur’an-ı Kerim’in Tercüme ve Tefsir-i Şerifi Tanrı Buyruğu (2 cilt).
Đstanbul: Ahmet Halit Kitabevi, 1947.
DUVARCI, Ayşe, “Türklerde Tabiat Üstü Varlıklar ve Bunlarla Đlgili Kabuller, Đnanmalar,
Uygulamalar” Bilig, Kış/2005, sayı: 32, ss. 125-144.
DÜZDAĞ, M. Ertuğrul, Şeyhülislâm Ebussuûd Efendi Fetvaları Işığında 16. Asır Türk
Hayatı (Đkinci Baskı). Đstanbul: Enderun Kitabevi, 1983.
ERTÜRK, Ahmet Çetin, Okunuşlu, Örnekli, Açıklamalı Fransızca-Türkçe Türkçe-Fransızca
Bilge Büyük Sözlük (5. Baskı). Kalkan Matbaacılık.
EVANS-PRĐTCHARD, E. E., “Witchcraft” Africa: Journal of the International African
Institute, Vol. 8, No. 4 (Oct., 1935), ss. 417-422.
EVANS-PRĐTCHARD, E. E., Witchcraft, Oracles and Magic among the Azande. Oxford:
The Clarendon Press, 1937.
GOODARE, Julian, “Women and the Witch-Hunt in Scotland” Social History, vol: 23, no: 3
(Oct., 1998), ss. 288-308.
GORHAM, Charles T., The Medieval Inquisition A Study in Religious Persecution. London:
Watts&CO, 1918.
GÖKALP, Ziya, “Eski Türklerde Din: Dinle Sihrin Farkı” Yeni Mecmua, yıl: 1, cilt: 2, sayı:
, 6 Haziran 1918, ss. 402-405.
HUĐZĐNGA, John, The Waning of the Middle Ages A Study of the Forms of Life, Thought, and
Art in France and the Netherlands in the Fourteenth and Fifteenth Centuries (çev: F.
Hopman). USA: Penguin Books, 1987.
ĐNCĐL (Sevindirici Haber). Đstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi, 1998.
KANAR, Mehmet, Arapça Türkçe Sözlük. Đstanbul: Say Yayınları, 2009.
KARAKÜÇÜK, Suna Arslan, “Korkunun Kadınları: Cadılar ve Cadıcılık” Sosyoloji
Araştırmaları Dergisi, cilt: 13, sayı: 2, Güz 2010, ss. 40-64.
KARAL, Enver Ziya, Büyük Osmanlı Tarihi (cilt: I). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
KĐTABI MUKADDES ESKĐ ve YENĐ AHĐT. Đstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi, 1949.
KNOLLES, Richard ve RYCAUT, Paul, The Turkish History Comprehending The Origin of
That Nation and The Growth of The Ottoman Empire With The Lives and Conquests of Their
Several Kings and Emperors (vol: 2). London: Printed for I. Cleave, A. Roper, A. Bosvile,
and R. Basset, 1701.
KREUTER, Peter Mario, “The Role of Women in Southeast European Vampire Belief”
Women in the Ottoman Balkans (ed: Amila Buturoviç ve Đrvin Cemil Schick. London&New
York: I. B. Tauris, 2007, ss. 231-241.
LEA, Henry Charles, A History of The Inquisition of The Middle Ages (vol: 3). New York:
Harper&Brothers Press, 1901.
LECKY, William Edward Hartpole, History of the Rise and Influence of the Spirit of
Rationalism in Europe (vol: 1). London: Longmans, Green, and CO.,1897.
LEVACK, Brian P., “State-building and Witch Hunting in Early Modern Europe” Witchcraft
in Early Modern Europe Studies in Culture and Belief (ed: Jonathan Barry, Marianne Hester
ve Gareth Roberts). Cambridge: Cambridge University Press, 1996, ss. 96-115.
MACFARLANE, Alan, Witchcraft in Tudor and Stuart England A Regional and Comperative
Study (second edition). London: Routledge Press, 2008, ss. 105.
MCWĐLLĐAMS, Carey, Witch Hunt The Revival of Heresy. Boston: Little, Brown and Co.,
MURRAY, Margaret Alice, The Witch-Cult in Western Europe A Study in Anthropology.
Oxford: Clarendon Press, 1921.
NOTESTEĐN, Wallace, A History of Witchcraft in England From 1558 to 1718. Washington:
The American Historical Association, 1911.
OGDEN, Daniel, Magic, Witchcraft, and Ghosts in the Greek and Roman Worlds: A Source
Book. Oxford: Oxford University Press, 2002.
ORTAYLI, Đlber, Đmparatorluğun En Uzun Yüzyılı. Đstanbul: Timaş Yayınları, 2008.
ÖZBUDUN, Sibel, “Ortaçağ Avrupası’nda Büyücü Avı” Süreç, cilt: 2, sayı: 8. Đstanbul:
Havass Yayınları, 1981, ss. 68-77.
PAKALIN, Mehmet Zeki, “Cadı” Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü I. Đstanbul:
Milli Eğitim Yayını, 1971.
RUSSELL, Jeffrey Burton ve MAGLĐOCCO, Sabina, “Witchcraft” Encyclopedia of
Religion(second edition), (Ed:Lindsay Jones). USA: Thomson&Gale Publishing, 2005, ss.
-9776.
SAYGI, Osman (der.), “Sarıgöl Folklorundan: Cadılar ve Cadıcılar” Türk Folklor
Araştırmaları Dergisi, yıl: 13, cilt: 7, sayı: 150. Đstanbul, Ocak 1962, ss. 2606.
SCHULTE, Rolf, Man As Witch Male Witches in Central Europe. New York: Palgrave
Macmillan Press, 2009.
SCOTT, George Ryley, The History of Torture Throughout the Ages. London: Luxor Press,
STEWART, Pamela J. ve STRATHERN, Andrew, Witchcraft, Sorcery, Rumors, and Gossip.
Cambridge: Cambridge University Press, 2004.
ŞÜKRÜ, Ahmed (Tırnova Naibi), Takvim-i Vekâyi, 21 Cemâziyelevvel 1249, sayı: 68.
TANYU, Hikmet, “Büyü” Türkiye Diyanet Vakfı Đslam Ansiklopedisi, cilt: 6. Đstanbul:
Diyanet Vakfı Yayınları, 1992, ss. 501-506.
TURBERVĐLLE, A. S., Medieval Heresy & The Inquisition. London: Crosby Lockwood and
Son, 1920.
UZUNÇARŞILI, Đ. Hakkı, Büyük Osmanlı Tarihi (I. Cilt, 7. Baskı). Ankara: Türk Tarih
Kurumu Yayınları, basım tarihi yok.
VEDRĐS, Trpimir, “Balkans (Western and Central)” Encyclopedia of Witchcraft The Western
Tradition (vol: 1 A-D, ed: Richard M. Golden). UK: Abc-clio Inc., 2006, ss. 83-87.
VUKANOVĐC, Tatomir P., “Witchcraft in the Central Balkans I: Characteristics of Witches”,
Folklore, vol: 100, no: 1, 1989, ss. 9-24.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
All papers licensed under Creative Commons 4.0 CC-BY.- Share — copy and redistribute the material in any medium or format
- Adapt — remix, transform, and build upon the material for any purpose, even commercially.
Under the following terms:
Attribution — You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
- No additional restrictions — You may not apply legal terms or technological measures that legally restrict others from doing anything the license permits.
