Tarihi Yapıların Yeniden Kullanılmasında Yapı-İşlev Uyumu: Rize Müzesi Örneği / The Structure-Function Coherence in the Reuse of Historical Buildings: Rize Museum Sample
DOI:
https://doi.org/10.7596/taksad.v7i5.1573Keywords:
Tarihi yapılar, Restorasyon, Koruma, Yeniden kullanım, Rize Müzesi, Mekân analizi, Historical buildings, Restoration, Conservation, Reuse, Rize Museum, Space analysis.Abstract
Abstract
The reuse of historic buildings for the purpose of protection is an important tool in the preservation of the historic buildings. With this understanding of protection, the building continues its life and, at the same time, economic and cultural continuity is ensured. In this study, Sarı Ev which have been refunctioned today and known as Rize Museum, reflecting architectural texture of Eastern Black Sea and representing the architectural heritage of the city, has been evaluated in the context of reutilization. The aim of the study is to draw attention to the importance of function selection in reuse by showing this structure, which originally used to function as a house, that can be compatible with the new function. The aim of the study is to draw attention to the importance of function selection in reuse by showing this structure, which originally used to function as a house, that can be compatible with the new function. The suitability of the structure considering its spatial and functional requirements for reuse has been assessed. The adaptation of the building to its new function was examined by the observation and spatial analysis method and evaluated qualitatively. The result of the evaluation showed that the original spatial installations of the construction were adaptable to the new function with very little intervention. In this study, a positive example of the proper function selection for the reuse of construction has been presented and emphasized as an important way for preservation in the face of rapidly changing circumstances of present conditions.
Öz
Tarihi yapıların koruma amaçlı olarak yeniden kullanımı, yapıların sahip olduğu değerlerin korunmasında önemli bir araçtır. Değerlerin yaşatıldığı bu koruma anlayışı ile yapı yaşamına devam etmekte, aynı zamanda ekonomik ve kültürel açıdan süreklilik sağlanmaktadır. Bu çalışmada, Doğu Karadeniz’in mimari dokusunu yansıtan ve kentin mimari mirasları arasında yer alan Sarı Ev incelenmiş ve Rize müzesi olarak yeniden kullanıma açılması ile ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Çalışmanın amacı özgün işlevi konut olan bu yapının yeni işlev ile uyumunun ortaya koymak ve yeniden kullanımda işlev seçiminin önemine dikkat çekmektir. Bunun için yapının yeniden kullanımındaki mekânsal ve işlevsel gereksinimlerine uygunluğu değerlendirilmiştir. Yapının yeni işleve olan uyumu, yapılan gözlem ve mekânsal analiz yöntemiyle sorgulanmış, niteliksel açıdan bir değerlendirme yapılmıştır. Yapılan değerlendirme sonucu, yapının özgün mekânsal kurgularının değişime uğramadan, çok az müdahale ile yeni işleve uyum sağladığını göstermiştir. Yeniden kullanımda yapıya uygun işlev seçiminin olumlu bir örneğinin ortaya konulduğu çalışmada, bu yöntemin günümüz koşullarında hızla değişen koşullar karşısında korumada izlenebilecek önemli bir yol olduğu vurgulanmaktadır.
References
Ahunbay, Z. (2009). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, Yem Yayınları, İstanbul.
Altan, H. & Karaderi Ö. Ş. (2017). Tarihsel süreçten günümüze büyük han ve yeniden kullanıma adaptasyonda sosyokültürel sürdürülebilirlik bağlamında mekan işlevlendirilmesi, The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC. Volume 7 Issue 4.634-654. DOI: 10.7456/10704100/010
Altınoluk, Ü. (1998). Binaların Yeniden Kullanımı, Yem Yayınları, İstanbul.
Arabacıoğlu, P. & Aydemir, I. (2007). Tarihi Çevrelerde Yeniden Değerlendirme Kavramı, Megaron, Volume 2, issue 4.
Asiliskender, B. (2005). Anıt kavramı, kimliğin sürekliliği ve değişim: Gevher Nesibe Medresesi deneyimi, Mimarlık Dergisi,322, İstanbul.
Aydın, A. & Şahin, Ö. (2018). Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilmesi: Isparta Aya İshotya (Yorgi) Kilisesi’nin Gül Müzesi’ne Dönüşümü, TÜBA-KED 17/2018, DOI Number: 10.22520/tubaked.2018.17.004
Aydın, D. & Yaldız, E. (2010). Yeniden kullanıma adaptasyonda bina performansının kullanıcılar üzerinden değerlendirilmesi, METU-JFA, 27:1, S.1-22, Ankara. DOI: 10.4305/METU.JFA.2010.1.1
Bacon, K. (2001). The Adaptive Reuse of Heritage Buildings, Univercity of Calgary Master of Architecture, Calgary, Alberta. http://dspace.ucalgary.ca/handle/1880/40863
Burden, E. (2004). Illustrated Dictionary of Architectural Preservation: Restoration, Renovation, Rehabilitation, Reuse. New York: McGraw-Hill Press.
Cantell, S. F. (2005). The Adaptive Reuse of Historic Industrial Buildings: Regulation Barriers, Best Practices and Case Studies, Virginia Polytechnic Institute and State University, Submitted in partial fulfillment of the requirement for the degree Master of Urban and Regional Planning.
Dinç, P. (1999). Kullanım sürecinde değerlendirme yaklaşımı ile kent otobüs terminallerinde temel program kriterlerinin saptanması, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Aralık.
Douglas, J. (2006). Building adaptation, butterworth-heinemann elsevier, edinburg.
Durna, Ç. K. & Bayraktaroğlu, B. (2015). Endüstri Yapılarının Yeniden Kullanımında Çağdaş İç Mekan Tasarımları, 1. Ulusal İç Mimari Tasarım Sempozyumu, s.162-165, 12-13 Ekim 2015, Trabzon.
Eldek Güner, H. (2017). Liseden Müzeye, Eğitimden Tüketime; Kayseri Lisesi’nin Milli Mücadele Müzesi’ne Dönüşümü, TÜBA-KED 16, 67-87.
Eldem, N. (1988). Yeniden Kullanımda Simgesellik, Yapı Dergisi, Sayı 84, İstanbul, 34.
Engin, H. E. (2009). Tarihi Yapıların Yeniden Kullanımında İç Mekâna Etkilerin İncelenmesi İçin Bir Yöntem Önerisi; İstanbul Endüstri Yapıları Örneği, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
Eyüce, Ö. & Eyüce. (2010). Design Education for Adaptive Reuse, International Journal of Architectural Research, Special Volume, Design Education: Explorations and Prospects for a Better Built Environment, Volume (4), Issue (2-3) pp:419-428, July-November.
Feilden, M. B. (1982). Conservation of Historic Buildings Technical Studies in the Arts, Archaelogy and Architecture, Butterword Scientific, London.
Feilden, M. B. (1994). Conservation of Historic Buildings: ınternational centre fort he study of the preservation and the restoration of culturel property (ICCROM), Rome.
Gazi, A. & Boduroğlu, E. (2015). İşlev Değişikliğinin Tarihi Yapılar Üzerine Etkileri, Alsancak Levanten Evleri Örneği. Effects of Functional Change on Historical Houses: The example of “Alsancak Levantine Houses”, Megaron 10 (1), 57-69.
Güzer, C. A. (2007). Mimarlık Turizmi: Turizmin Nesnesi Olarak “Mimarlık”, Mimarlık Dergisi,336.
İslamoglu, Ö. (t.y.). Kişisel Fotoğraf Arşivi.
Kalman, H. (2010). Adaptive Re-use: Learning from Vancouver. Bildiri, s.179-181.
Kiper, P. (2006). Küreselleşme Sürecinde Kentlerin Tarihsel Kültürel Değerlerinin Korunması, Türkiye Bodrum Örneği, Sosyal Araştırmalar Vakfı Yayını, İsyanbul.
Kıran, S. (1993). Anıtsal yapılara Ek Yapı Tasarımı ve Ek Yapı Tasarımına Etki Eden Etkenler, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kuban, D. (2000). Tarihi çevre korumanın mimarlık boyutu, Yem Yayın, Istanbul.
Latham, D. (2002). Creative Re-Use of Buildings. 1, Donhead Publishing, United Kingdom.
Madran, E. & Özgönül, N. (2005). Kültürel ve doğal değerlerin korunması. Ankara: TMMOB Mimarlar Odası.
Oral, E. Ü. & Ahunbay, Z. (2005). Bursanın iplikçilerle ilgili endüstri mirasının korunması, itü/a Dergisi, Ccilt 4, sayı 2, s: 37-46.
RODERS, A., R., G., M., M., P. (2007). Re-architecture basis: Lifespan rehabilitation of buit heritage. 2007. PHD (Thesis). Eindhoven: Technische Universiteit Eindhoven. Netherlands.
Tapan, M. (2007). Soru ve Cevaplarla Koruma, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Yayını, İstanbul.
Uğursal, S. (2011). Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilmesi: İzmir Sümerbank Basma Sanayi Yerleşkesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
Yaldız, E. & Asatekin, N. G. (2016). Anıtsal Yapıların Yeniden Kullanımında İşlevsel Adaptasyonun, Mekânsal Analiz Yolu İle Değerlendirilmesi, METU Journal of the Faculty of Architecture · December 2016, 161-182, Ankara.
Yaldız, E. (2013). Anıtsal Yapıların Kullanım Sürecinde Değerlendirilmesine Yönelik Bir Model Önerisi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
All papers licensed under Creative Commons 4.0 CC-BY.- Share — copy and redistribute the material in any medium or format
- Adapt — remix, transform, and build upon the material for any purpose, even commercially.
Under the following terms:
Attribution — You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
- No additional restrictions — You may not apply legal terms or technological measures that legally restrict others from doing anything the license permits.
