Tanzimat Döneminde Kıbrıs Zaptiye Teşkilatı / Cyprus Zaptiyeh Establishment during the Tanzimat Era

Authors

  • Hasan Samani YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ, TARİH BÖLÜMÜ
  • Meltem Onurkan Samani LEFKE AVRUPA ÜNİVERSİTESİ, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ, TARİH BÖLÜMÜ

DOI:

https://doi.org/10.7596/taksad.v6i4.1061

Keywords:

Kıbrıs, Zaptiye, İç güvenlik, Osmanlı, Cyprus, Zaptiyeh, Domestic security, Ottoman.

Abstract

Abstract

During the Tanzimat (reform) period, which was a unique period in the history of Ottoman modernisation, many new institutions were established. The Tanzimat reforms also affected Cyprus, which had been an Ottoman island since 1571. One of the institutions was the Zaptiyeh (police) organization, formed to provide domestic security services.The Cyprus Zaptiyeh organization was established through various regulations implemented during the period between 1846-1871. At the beginning of process, the establishment of a Zaptiyeh squad was initiated. By 1870, a Zaptiyeh battalion composed of four squadrons, and attached to Cezâir-i Bahr-i Sefid (Mediterranean Islands) Province Regiment, was established in Cyprus. Throughout the Tanzimat period, the Cyprus Zaptiyeh organisation failed to meet the island’s domestic security services requirements. Therefore, the local authorities of Cyprus consistently sought to strenghten the organisation. In this context, the present study aims to investigate the process of the establishment of the Zaptiyeh organization based on the specific challenges in Cyprus.

Öz

Osmanlı yenileşme tarihinde özgün bir yere sahip Tanzimat döneminde kamu hizmetlerini yerine getirecek birçok yeni kurum oluşturulmuştur. 1571’den bu yana bir Osmanlı adası olan Kıbrıs’ta da Tanzimat’ın kurumsal yeniden yapılanmaya ilişkin yansımalarını görmek mümkündür. Bu dönemde yapılan düzenlemelerden bir tanesi de toplumun can ve mal güvenliğini sağlayacak modern bir iç güvenlik kurumu olarak Zaptiye Teşkilatı’nın kurulması olmuştur. Osmanlı geneliyle paralel olarak Kıbrıs’ta bir Zaptiye Teşkilatı’nın kuruluşu 1846-1871 arası dönemde yapılan çeşitli düzenlemelerle gerçekleşmiştir. Bu sürecin başında adada zaptiye birlikleri oluşturulmaya başlanmış, 1870 senesine gelindiğinde Kıbrıs’ta Cezâir-i Bahr-i Sefîd Vilayeti Zaptiye Alayı’na bağlı dört bölüklü bir Zaptiye Taburu teşkil edilmiştir. Tanzimat dönemi boyunca Kıbrıs’taki zaptiye birliği adanın iç güvenliğini sağlamada yetersiz kalmış, Kıbrıs’ın yerel idarecileri güçlendirilmesi için sürekli çaba sarf etmişlerdir. Bu bağlamda, mevcut çalışmada Kıbrıs’ta Zaptiye Teşkilatı’nın kurulması süreci, süreci olumsuz etkileyen çeşitli faktörlerle birlikte incelenmiştir.

Author Biographies

Hasan Samani, YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ, TARİH BÖLÜMÜ

1994 yılında ODTÜ Tarih Böümünden Mezun oldum. 1997 yılında Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim dalından Yüksek Lİsans, 2006 yılında da Doktora derecelerini aldım. 2006 Yılında Lefke Avrupa Üniversitesi,  tarafından Yardımcı Doçentliğe atandım.

Meltem Onurkan Samani, LEFKE AVRUPA ÜNİVERSİTESİ, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ, TARİH BÖLÜMÜ

1994 yılında ODTÜ Tarih Böümünden Mezun oldum. 1998 yılında Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim dalından Yüksek Lİsans, 2007 yılında da Doktora derecelerini aldım. 2007 Yılında Lefke Avrupa Üniversitesi,  tarafından Yardımcı Doçentliğe atandım.

References

Aydın, H. Veli (2002). “Tımar Sisteminin Kaldırılması Süreci ve Bazı Değerlendirmeler”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 12, 65-104.

Can Tunalı, Ayten (2003). Tanzimat Döneminde Osmanlı Kara Ordusunda Yapılanma (1839-1876), Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.

Cezaîr-i Bahr-i Sefîd Vilâyet Salnamesi 1287, 1293.

Çadırcı, Musa (1997). Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve Ekonomik Yapısı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Gülmez, Mesut (1983). “The First Document On theEstablishment of thePoliceOrganizationanditssource”, TurkishPublic Administration Annual, 9-10, 53-69.

Hill, George (2015). Kıbrıs Tarihi Osmanlı ve İngiliz İdaresi Dönemi 1571-1948, Çev. N. Can Serbest, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Karal, E. Ziya (1988). Osmanlı Tarihi V, Nizam-ı Cedid ve Tanzimat Devirleri (1839-1856), Ankara: TTK Basımevi (4. Baskı).

Kili, Suna & Gözübüyük, A. Şeref (2000). Sened-i İttifak’tan Günümüze Türk Anayasa Metinleri, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları (2.baskı).

Samani, Hasan (2006). Tanzimat Devrinde Kıbrıs (1839-1878), Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi.

Salnâme-i Askeri (1282, 1293). İstanbul: Mekteb-i Harbîye-i Şahâne.

Sönmez, Ali (2005). Zaptiye Teşkilatının Kuruluşu ve Gelişimi (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi.

Sönmez, Ali (2006). “Zaptiye Teşkilatı’nın Düzenlenmesi (1840-1869), Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Dergisi, XXIV, 37, 199-219.

Sönmez, Ali (2012). “Osmanlı Devleti’nde İç Güvenliğin Dönüşümü: Zaptiye Teşkilatı’ndan Jandarma’ya”, Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi (10-15 Eylül 2007) Bildirileri, C.VI, 2855-2863, Ankara.

Türk Silahlı Kuvvetler Tarihi, III, 5. Kısım 1793-1908 (1978). Ankara: Genel Kurmay Basımevi.

Yağar, Hasan (2002). “Osmanlı Polis Teşkilatı ve Yenileşme Süreci”, Türkler, c.13, 629-651, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları

Zia, Nasim (1975). Kıbrıs’ın İngiltereye Geçişi ve Ada’da Kurulan İngiliz Hakimiyeti, Ankara.

Published

2017-09-30

How to Cite

Samani, H., & Onurkan Samani, M. (2017). Tanzimat Döneminde Kıbrıs Zaptiye Teşkilatı / Cyprus Zaptiyeh Establishment during the Tanzimat Era. Journal of History Culture and Art Research, 6(4), 735-747. https://doi.org/10.7596/taksad.v6i4.1061