Tanzimat Döneminde Kıbrıs Zaptiye Teşkilatı / Cyprus Zaptiyeh Establishment during the Tanzimat Era
DOI:
https://doi.org/10.7596/taksad.v6i4.1061Keywords:
Kıbrıs, Zaptiye, İç güvenlik, Osmanlı, Cyprus, Zaptiyeh, Domestic security, Ottoman.Abstract
Abstract
During the Tanzimat (reform) period, which was a unique period in the history of Ottoman modernisation, many new institutions were established. The Tanzimat reforms also affected Cyprus, which had been an Ottoman island since 1571. One of the institutions was the Zaptiyeh (police) organization, formed to provide domestic security services.The Cyprus Zaptiyeh organization was established through various regulations implemented during the period between 1846-1871. At the beginning of process, the establishment of a Zaptiyeh squad was initiated. By 1870, a Zaptiyeh battalion composed of four squadrons, and attached to Cezâir-i Bahr-i Sefid (Mediterranean Islands) Province Regiment, was established in Cyprus. Throughout the Tanzimat period, the Cyprus Zaptiyeh organisation failed to meet the island’s domestic security services requirements. Therefore, the local authorities of Cyprus consistently sought to strenghten the organisation. In this context, the present study aims to investigate the process of the establishment of the Zaptiyeh organization based on the specific challenges in Cyprus.
Öz
Osmanlı yenileşme tarihinde özgün bir yere sahip Tanzimat döneminde kamu hizmetlerini yerine getirecek birçok yeni kurum oluşturulmuştur. 1571’den bu yana bir Osmanlı adası olan Kıbrıs’ta da Tanzimat’ın kurumsal yeniden yapılanmaya ilişkin yansımalarını görmek mümkündür. Bu dönemde yapılan düzenlemelerden bir tanesi de toplumun can ve mal güvenliğini sağlayacak modern bir iç güvenlik kurumu olarak Zaptiye Teşkilatı’nın kurulması olmuştur. Osmanlı geneliyle paralel olarak Kıbrıs’ta bir Zaptiye Teşkilatı’nın kuruluşu 1846-1871 arası dönemde yapılan çeşitli düzenlemelerle gerçekleşmiştir. Bu sürecin başında adada zaptiye birlikleri oluşturulmaya başlanmış, 1870 senesine gelindiğinde Kıbrıs’ta Cezâir-i Bahr-i Sefîd Vilayeti Zaptiye Alayı’na bağlı dört bölüklü bir Zaptiye Taburu teşkil edilmiştir. Tanzimat dönemi boyunca Kıbrıs’taki zaptiye birliği adanın iç güvenliğini sağlamada yetersiz kalmış, Kıbrıs’ın yerel idarecileri güçlendirilmesi için sürekli çaba sarf etmişlerdir. Bu bağlamda, mevcut çalışmada Kıbrıs’ta Zaptiye Teşkilatı’nın kurulması süreci, süreci olumsuz etkileyen çeşitli faktörlerle birlikte incelenmiştir.
References
Aydın, H. Veli (2002). “Tımar Sisteminin Kaldırılması Süreci ve Bazı Değerlendirmeler”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 12, 65-104.
Can Tunalı, Ayten (2003). Tanzimat Döneminde Osmanlı Kara Ordusunda Yapılanma (1839-1876), Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
Cezaîr-i Bahr-i Sefîd Vilâyet Salnamesi 1287, 1293.
Çadırcı, Musa (1997). Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve Ekonomik Yapısı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Gülmez, Mesut (1983). “The First Document On theEstablishment of thePoliceOrganizationanditssource”, TurkishPublic Administration Annual, 9-10, 53-69.
Hill, George (2015). Kıbrıs Tarihi Osmanlı ve İngiliz İdaresi Dönemi 1571-1948, Çev. N. Can Serbest, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Karal, E. Ziya (1988). Osmanlı Tarihi V, Nizam-ı Cedid ve Tanzimat Devirleri (1839-1856), Ankara: TTK Basımevi (4. Baskı).
Kili, Suna & Gözübüyük, A. Şeref (2000). Sened-i İttifak’tan Günümüze Türk Anayasa Metinleri, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları (2.baskı).
Samani, Hasan (2006). Tanzimat Devrinde Kıbrıs (1839-1878), Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Salnâme-i Askeri (1282, 1293). İstanbul: Mekteb-i Harbîye-i Şahâne.
Sönmez, Ali (2005). Zaptiye Teşkilatının Kuruluşu ve Gelişimi (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi.
Sönmez, Ali (2006). “Zaptiye Teşkilatı’nın Düzenlenmesi (1840-1869), Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Dergisi, XXIV, 37, 199-219.
Sönmez, Ali (2012). “Osmanlı Devleti’nde İç Güvenliğin Dönüşümü: Zaptiye Teşkilatı’ndan Jandarma’ya”, Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi (10-15 Eylül 2007) Bildirileri, C.VI, 2855-2863, Ankara.
Türk Silahlı Kuvvetler Tarihi, III, 5. Kısım 1793-1908 (1978). Ankara: Genel Kurmay Basımevi.
Yağar, Hasan (2002). “Osmanlı Polis Teşkilatı ve Yenileşme Süreci”, Türkler, c.13, 629-651, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları
Zia, Nasim (1975). Kıbrıs’ın İngiltereye Geçişi ve Ada’da Kurulan İngiliz Hakimiyeti, Ankara.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
All papers licensed under Creative Commons 4.0 CC-BY.- Share — copy and redistribute the material in any medium or format
- Adapt — remix, transform, and build upon the material for any purpose, even commercially.
Under the following terms:
Attribution — You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
- No additional restrictions — You may not apply legal terms or technological measures that legally restrict others from doing anything the license permits.