Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti`nde Okutulan Kıbrıs Tarihi Ders Kitaplarındaki “Tarih Öncesi Çağlar” Ünitelerinin İçerik Analizi / Content Analysis of Units on "Prehistoric Ages" of Cyprus History Course Books in Turkish Republic of Northern Cyprus

Authors

  • Ali Efdal Özkul Yakın Doğu Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü
  • Gülcan Faika Ülvay Yakın Doğu Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü

DOI:

https://doi.org/10.7596/taksad.v6i2.798

Keywords:

Tarih öncesi çağlar, Kıbrıs tarihi, Ders kitapları, Tarih eğitimi, Prehistoric ages, Cyprus history, Course book, History teaching.

Abstract

Abstract

This study is based on the content analysis of the units on pre-historic periods of Cyprus History, Book 1 used in secondary schools between 2004 and 2009 and of Turkish Cypriot History, 6th Grade Books used for the secondary schools between 2009 and 2016. Mixed research methods, which compromises qualitative and quantitative research method, was used in this study. The qualitative part of the study includes the examination of the units on prehistoric ages in the textbooks according to criteria such as concepts, skills and visuals. In the quantitative part of the study, it has been consulted 67 teachers who are able to give a history lesson in secondary schools. According to the findings obtained from the study, it is possible to say that the opinions of the teachers with regard to the Cyprus History, Book I between 2004-2009 are more positive than 6th Grade Books of Cyprus History between 2009-2016. Additionally, it was seen that there were missing points in the units on pre-historic periods of the said course books in terms of concepts, skills and visuals. 

Öz

Çalışmada 2004-2009 yılları arasında orta dereceli okullarda okutulan Kıbrıs Tarihi 1. Kitap ile 2009-2016 yılları arasında orta dereceli okullarda okutulan Kıbrıs Türk Tarihi 6. Sınıf ders kitaplarının tarih öncesi devirlerini içeren ünitelerinin içerik açısından değerlendirilmesi esas alınmıştır. Çalışmada nitel ve nicel araştırma yöntemlerini içerisine alan karma araştırma modeli kullanılmıştır. Çalışmanın nitel bölümünde ders kitapları içerisinde yer alan tarih öncesi çağları içeren ünitelerin kavramlar, beceriler ve görseller gibi kriterler doğrultusunda incelenmesi yer almaktadır. Araştırmanın nicel bölümünde ise orta dereceli okullarda tarih dersi verebilecek niteliklere sahip 67 öğretmenin görüşüne başvurulmuştur. Çalışmanın sonucunda elde edilen bulgulara göre 2004-2009 Kıbrıs Tarihi 1. Kitap ders kitabına ait öğretmen görüşlerinin 2009-2016 Kıbrıs Türk Tarihi 6. Sınıf ders kitabı öğretmen görüşlerine göre daha olumlu olduğunu söylemek mümkündür. Ayrıca söz konusu ders kitaplarının tarih öncesi devirleri içeren ünitelerinde kavramlar, beceriler ve görseller açısından eksikliklerin yer aldığı görülmektedir.

Author Biographies

Ali Efdal Özkul, Yakın Doğu Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü

20 Haziran 1972 Gazimağusa’da doğdu. Lefkoşa Türk Maarif Koleji’nden mezun oldu (1990). Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünü bitirdi (1991-1995). Bitirme tezi olarak Lefkoşa’nın 4 Numaralı Şeriye Sicili (H. 1043-1046) adlı çalışmayı yaptı. Aynı Üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Lefkoşa’nın 17 Numaralı Şer‘î Mahkeme Sicili (H. 1157-1161/1744-1748) başlıklı tezle yüksek lisansını tamamladı (1995-1998). Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’nde Kıbrıs Adasının Sosyo-Ekonomik Tarihi (1726-1750)başlıklı doktora tezini yaptı (1998-2002). 2004 tarihinde Yardımcı Doçent, 2007 yılında Doçent ve 2014 yılında Profesör oldu.

Kıbrıs adasının sosyal, ekonomik ve siyasî tarihi ile Türkiye Cumhuriyeti Tarihi konularında yayımlanmış çeşitli ulusal ve uluslararası birçok kitap, makale ve bildirileri bulunmaktadır. Bunların yanı sıra Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Milli Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesindeki öğretmenlere ve Turizm ve Kültür Bakanlığı bünyesindeki rehberlere çeşitli dönemlerde Hizmetiçi Eğitim Seminerleri vermiştir.

Hâlen Yakın Doğu Üniversitesi’nde Öğretim Üyeliğinin yanı sıra Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma Merkezi Müdürlüğü ile Tarih Öğretmenliği ve Tarih Bölümleri Başkanlığı görevlerini sürdürmektedir. Ayrıca Milli Tarih Müzesi Bilim Kurulu Başkanlığını da yapmaktadır.

Gülcan Faika Ülvay, Yakın Doğu Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü

ÖZGEÇMİŞ

28.01.1989 yılında Lefkoşa`da doğdu. İlköğretimini Alsancak İlkokulu`nda tamamladı. Orta ve lise öğrenimi 19 Mayıs Türk Maarif Koleji`inde tamamladıktan sonra lisans öğrenimi için 2006 yılında İzmir Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji bölümüne kaydını yaptırdı. Lisans eğitimi boyunca 2007-2010 yılları arasında İzmir`de yer alan Yeşilova Höyüğü`nde arkeolojik kazılara katılmıştır. Ayrıca 2009-2011 yılları arasında “Time Travel-Zamana Yolculuk Projesi: 8000 Yıl Önce İzmir” adlı projede görev almıştır. Ayrıca 2009 yılında Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Kültürel Miras ve Turizm Ön lisans programına başlayarak bu eğitimini 2012 yılında tamamlamıştır. 2011 yılında “Neolitik ve Kalkolitik Dönem`de Kıbrıs” adlı lisans bitirme tezi ile Arkeoloji bölümünden birincilikle mezun oldu. 2011 yılı içerisinde Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Tarih Eğitimi yüksek lisans programına kayıt olup buradan 2014 yılında hazırlamış olduğu “Kıbrıs Tarihi ve Kıbrıs Türk Tarihi Ders Kitaplarının “Tarih Öncesi Çağlar” Ünitelerinin İncelenmesi” adlı yüksek lisans tezi ile mezun olmuştur. Ayrıca yine 2014 yılında Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesi Konaklama İşletmeciliği lisans programından da mezun olmuştur. Yüksek lisans eğitimi sırasında K.K.T.C Turizm Bakanlığı`nın düzenlemiş olduğu Turist Rehberliği eğitimlerine katılarak Turist Rehberi Sertifikasını almıştır. 2014 yılında Eğitim Bilimleri Enstitüsü Tarih Eğitimi Ana bilim Dalında doktorasına başlamış ve halen eğitimine devam etmektedir. 

References

Bruley, Edouard (1969). “Çeşitli Tarih Devirleri”. Avrupa Konseyi`nin Düzenlediği Altı Staj 1953-1958. Tarih Öğretimi ve Tarih Kitaplarının Geliştirilmesi, (O. E. Schueddekopf, E. Bruley, E. H. Dance ve H. Vigander), (Çev. Necati Engez). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

Dance, E. H. (1969). “Tarih Öğretiminde Peşin Hükümler”. Avrupa Konseyi`nin Düzenlediği Altı Staj 1953-1958. Tarih Öğretimi ve Tarih Kitaplarının Geliştirilmesi (O. E. Schueddekopf, E. Bruley, E. H. Dance ve H. Vigander), (Çev. Necati Engez). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

Demircioğlu, İsmail Hakkı (2004). Tarih ve Coğrafya Öğretmenlerinin Sosyal Bilimler Öğretiminin Amaçlarına Yönelik Görüşleri (Doğu Karadeniz Bölgesi Örneği). Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 71-84.

Demircioğlu, İsmail Hakkı (2006). “Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye`de Tarih Öğretiminin Genel Amaçlarının Karşılaştırmalı Bir Değerlendirilmesi”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 133-146.

Demircioğlu, İsmail Hakkı (2007). Tarih Öğretiminde Filmlerin Yeri ve Önemi. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 42, 77-93.

Dilek, Dursun (2002). Tarih Derslerinde Öğrenme ve Düşünce Gelişimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.

Höpken, Wolfang (2003). “Tarih Eğitiminde Yeni Yönelimler”. Tarih Eğitimine Eleştirel Yaklaşımlar, (Ed. Oya Köymen). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.

Işık, Hasan (2008). “İlköğretimde Tarih Konularının Yerel Tarih İle İlişkilendirilmesinin Öğrenci Başarısına Etkisi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(4), 290-310.

Kabapınar, Yücel (2006). “Eğitim Felsefesinin Yansıması Olarak İngiliz Öğrencilerin Tarih Dersi Defterleri: Nicola ve Arkadaşlarının Tarihsel Bilinçlerinin Oluşum Sürecinden Kesitler”. Milli Eğitim Dergisi, 170, 8-31.

Latif, Dilek (2010a). “Çatışma Sonrası Toplumlarda Tarih Kitaplarının Yeniden Yazılması: Kuzey Kıbrıs’ta Barış Eğitimi Deneyimi. Eğitim, Çatışma ve Toplumsal Barış: Türkiye`den ve Dünyadan Örnekler”. Toplumsal ve Siyasal Çatışmaların Yaşandığı Toplumlarda Uzlaşma Aracı Olarak Eğitimin Rolü Projesi (Ed. K. Çayır). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.

Latif, Dilek (2010b). “Dilemmas of Moving from the Divided Past to Envisaged United Future: Rewriting The History Books In The North Cyprus”. Special Issue Int'l J. Educ. L. & Pol'y, 35.

Ortaöğretim Tarih (9, 10 ve 11. Sınıflar) ve Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi Dersi Taslak Ders Kitaplarını İnceleme, Değerlendirme Ölçütleri ve Puantajı.

Özmatyatlı, Içim & Özkul, Ali Efdal (2013). “20th Century British Colonialism in Cyprus Through Education”. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 50, 1-20.

Önen, Mehveş Beyidoğlu v.d. (2010). Tarih Kitaplarının Yeniden Yazılması, Tarih Eğitimi; Kutuplaşma İçin mi, Uzlaştırma İçin mi? Lefkoşa: Tipograf Arts.

Özalp, Orhan (2000). “İlköğretim Okulları ve Liselerde Tarih Eğitimi. Tarih Öğretiminin Yeniden Yapılandırılması”. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.

Özbaran, Salih (2003). Güdümlü Tarih. İstanbul: Cem Yayınevi.

Psaltis, Charis v.d. (2011). Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk Toplumlarında Tarih Eğitmenleri; Algılar, İnançlar ve Uygulamalar, (Çev. Gizem Kavaz ve Johann Pillai). Lefkoşa: UNDP-ACT.

Safran, Mustafa (2009). “Türkiye`de Tarih Öğretimi ve Meseleleri”. Tarih Öğretim Yöntemleri, (Ed. İbrahim Turan ve Muammer Demirel). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Schueddekopf, Otto-Ernst (1969). “Tarih Kitaplarının Revizyonunun Tarihçesi 1945-1965”. Tarih Öğretimi ve Tarih Kitaplarının Geliştirilmesi (Otto-Ernst Schueddekopf, Edouard Bruley, E. H. Dance ve Haakon Vigander), (Çev. Necati Engez). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

Silier, Orhan (2003b). EK 4: “Tarih Eğitiminde Yeni Bir Modele İhtiyacımız Var”. Tarih Eğitimine Eleştirel Yaklaşımlar, (Ed. Oya Köymen). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.

Şimşek, Ahmet (2003). “Tarih Öğretiminde Görsel Materyal Kullanımı”. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi,4(1), 143-157.

Şimşek, Ahmet (2011). “Geçmişin Nesnesini Arayan Bilim Arkeoloji: Türkiye’de Tarih Öğretimindeki Durumu”. Turkish Studies, 6(2), 919-934.

Tamçelik, Soyalp (2009). “Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Bilinci ve Ahlaki Değerlerin Kazandırılması”. Turkish Studies, 4(8), 2181-2207.

Tekeli, İlhan (2002). Yaratıcı ve Çağdaş Bir Tarih Eğitimi İçin. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.

Uçankuş, Hasan Tahsin (2000). Bir İnsan ve Uygarlık Bilimi Arkeoloji: Tarih Öncesi Çağlardan Perslere Kadar Anadolu (Vol. 2508). Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.

Vigander, H. (1969). “Kuzey Ülkelerinde Tarih Kitaplarının Yeniden Gözden Geçirilmesi”. Tarih Öğretimi ve Tarih Kitaplarının Geliştirilmesi. (O. E. Schueddekopf, Edouard Bruley, E. H. Dance ve Haakon Vigander), (Çev. Necati Engez). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

Yel, Selma (2003). “Ders Kitabı İncelemesi (Örnek Bir Çalışma)”. Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu, (Ed. Leyla Küçükahmet). Ankara: Nobel Yayınları.

Yıldız, Özgür (2003). “Türkiye’de Tarih Öğretiminin Sorunları ve Çağdaş Çözüm Önerileri”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 181-190.

Published

2017-04-06

How to Cite

Özkul, A. E., & Ülvay, G. F. (2017). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti`nde Okutulan Kıbrıs Tarihi Ders Kitaplarındaki “Tarih Öncesi Çağlar” Ünitelerinin İçerik Analizi / Content Analysis of Units on "Prehistoric Ages" of Cyprus History Course Books in Turkish Republic of Northern Cyprus. Journal of History Culture and Art Research, 6(2), 527-548. https://doi.org/10.7596/taksad.v6i2.798