Sözden Yazıya, Yinelemeden Hatırlamaya, Ritüelden Estetiğe Devam Eden Anlatı / Narrative Continuing from Oral to Text, Repetition to Memory, Ritual to Aesthetics
DOI:
https://doi.org/10.7596/taksad.v6i2.783Keywords:
Sözlü kültür, Yazı, Hatırlama, Anlatı, Halkbilimi, Karşılaştırmalı Edebiyat, Orality, Literacy, Memory, Narrative, Comparative Literature, Folklore.Abstract
Abstract
This study examines how a narrative transform from oral to text, repetition to memory and ritual to aesthetics. The study consists of three sections. In the first section; the questions about “what is the protected one?” and “what is the changed one?” in narration while a narration transforms to text will be discussed. In the second section, it is investigated that how "repetition" transformed to "remembering" in terms of memory, or in other words, how "symbolic" connotative recall transferred to "imaginary" thinkable remembering as the basic notion of oral culture. In the last section, the transition between symbolic and imaginary shown as they are actually the foundation of an evolution from aesthetic narrative to ritualistic words. Consequently, on contrary to the modern thoughts and thinkers which/who claim that the tension caused by the differentiation of ages is a “break”, the main purpose of this study is to show that it is not a “break” but “continuation”. The age difference of narration which occurs as a result of the difference between the word and writing/literacy; which is opposed to modernize the ideas and thinkers which handle this difference as a "break" may be seen as a "continuing".
Öz
Bu çalışmada, bir anlatının sözden yazıya, tekrardan hatırlamaya, ritüelden estetiğe nasıl bir dönüşüm geçirdiği ortaya konulmaktadır. Çalışmada, bir anlatının sözden yazıya geçerken tekrardan hatırlamaya doğru nasıl bir form değişikliğine uğradığı; bunun sonucu olarak da sözün yinelemeye dayalı ritüelistik formunun, yazıyla birlikte hatırlamayla oluşan bir estetik forma dönüştüğü ortaya konulacaktır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, sözden yazıya geçişte, “anlatıda korunan şey nedir?” ve “anlatıyla birlikte değişen şey nedir?”, sorusu irdelenecektir. Sözden yazıya, anlatıda devam eden form ve özün izlekleri ortaya konulacaktır. İkinci bölümde, sözlü kültürün temel nosyonu olarak “yineleme” kavramının, bellek açısından yazılı kültürde nasıl bir “hatırlama” formuna dönüştüğü, diğer bir ifadeyle “sembolik” çağrışımsal hatırlamadan “imgesel” düşünümsel hatırlamaya dönüştüğü incelenecektir. Bu bir anlamda yinelemeden hatırlamaya, sembolün imgeye dönüşmesi sürecini tarif etmektedir. Son bölümde ise sembolik ve imgesel arasındaki geçişin, aslında ritüelistik anlatıdan estetik anlatıya bir evrimin temeli olduğu ortaya konulmuş olacaktır. Kısacası, bu çalışmada söz ile yazı arasındaki “anlatı” farkının kaynaklandığı çağ farkını, yani eski ile yeni arasındaki farktan kaynaklanan gerilimi bir “kopuş” olarak ele alan modernleşmeci düşüncelere ve düşünürlere karşı, bu gerilimin bir “devam” olarak görülebileceği savunulmuştur.
References
Benjamin, W. (2012). “Hikâye Anlatıcısı”, Son Bakışta Aşk. N.Gürbilek and S.Yücesoy (Çev.). N. Gürbilek (Ed.). İstanbul: Metis Yayınları, 78–100.
Cassirer, E. (1955). The Philosophy of Symbolic Forms: Mythical Thought. R. Manheim (Trans.). Binghampton: Yale University Press.
Çobanoğlu, Ö. (1999). Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş. Ankara: Akçağ yayınları.
Condon, J. C. Jr. (2000). Kelimelerin Büyülü Dünyası: Anlambilim ve İletişim. M. Çiftkaya (Çev.). İstanbul: İnsan Yayınları.
Connerton, P. (1999). Toplumlar Nasıl Anımsar. A. Şenel (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Gadamer, H. G. (2002). “İnsan ve Dil”, İnsan Bilimlerine Prolegomena: Dil, Gelenek ve Yorum. H. Arslan (Ed.ve Çev.). İstanbul: Paradigma Yayınları. 65–73.
Goody, J. (1995). The Domestication of the Savage Mind. Cambridge: Cambridge University Press.
Goody, J. & Watt, I. (2005). “Okuryazarlığın Sonuçları”, Kitle İletişim Kuramları. E.Mutlu (Ed. ve Çev.), Ankara: Ütopya Yayınevi. 123–174.
Holbrook, V. R. (2012). Aşkın Okunmaz Kıyıları: Türk Modernitesi ve Mistik Romans. E.Köroğlu ve E.Kılıç (Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Jean, G. (2004). Yazı İnsanlığın Belleği. N. Başer (Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Neumann, C. K. (2005). “Üç Tarz-ı Mütalaa: Yeniçağ Osmanlı Dünyası’nda Kitap Yazmak ve Okumak”, Tarih ve Toplum Yeni Yaklaşımlar. S. 1 (241), 51–76.
Ong, W. J. (2000). The Presence of the Word: Some Prolegomena for Cultural and Religious History. Binghampton: Global Publications.
Ong, W. J. (2012). Orality and Literacy: The Technologizing of the Word. Oxon: Routledge Publications.
Partridge, E. (2006). Origins: a Short Etymological Dictionary of Modern English. London: Taylor & Francis.
Propp, V. (1998). Folklor: Teori ve Tarih. N. Hasgül and T. Tanyel (Çev.). İstanbul: Avesta Yayıncılık.
Queen (1991). “The Show Must Go on”, Innuendo. UK: Parlophone.
Simpson, G. R. (1921). Herder’s Conception of Das Volk. (Private Edition, Distributed by The University of Chicago Libraries, Chicago-Illinois).
Vernant, J. P. (1996). Eski Yunan’da Söylen ve Toplum. M. E. Özcan (Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
Wright, K. (2002). “Gadamer: Dilin Spekülatif Yapısı”, İnsan Bilimlerine Prolegomena: Dil, Gelenek ve Yorum. H. Arslan (Ed. ve Çev.). İstanbul: Paradigma Yayınları, 75–98.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
All papers licensed under Creative Commons 4.0 CC-BY.- Share — copy and redistribute the material in any medium or format
- Adapt — remix, transform, and build upon the material for any purpose, even commercially.
Under the following terms:
Attribution — You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
- No additional restrictions — You may not apply legal terms or technological measures that legally restrict others from doing anything the license permits.