XIX. Yüzyıl Sonlarında ve XX. Yüzyıl Başlarında Ermenek’in İdarȋ Yapısı / Administration Structure of Ermenek at the end of XIX’th Century and at the Begining of XX’th Century

Authors

  • Barış Sarıköse Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü

DOI:

https://doi.org/10.7596/taksad.v7i3.1526

Keywords:

Ermenek, Karaman, İdarî yapı, XIX. Yüzyıl, Adana vilayeti, Konya vilayeti, İç-il Livası, Administration structure, XIX’th century, Adana province, Konya province, İç-il Sanjak.

Abstract

Abstract

Ermenek which was located in Seljuk in the period of Turkey Seljuk State, took part in the border's of Karamanoğulları Principality after the collapsed fo Turkey Seljuk State. Ermenek and it's surroundings where connected to Ottoman State after Karamanoğulları Principality was ended by Ottoman State. Ermenek took part in İç-il Sanjak of Karaman Principality in the tahrir of 1530 in the period of Sultan Süleyman I. Ermenek has taken Karaman Principality for long centuries. New regulations were done about the administration of province of Ottoman State with 1864 and 1871 regulations in the XIX'th century. In context some new regulations were made about the administration of Ermenek which took part in İç-il Sanjak of Konya Province. İç-il liva which was connected to Konya Province before was connected to Adana Province. By means of this administration regulations from 1870's to beginning of XX'th centuries. Ermenek stayed connected to Adana Province. In the beginning of XX'th centuries Ermenek was reconnected to Konya Province. District council and municipality council had established depend on this administrative regulations. Thus people had the opportunity to participate in local government. New administrative units had established and a lot of civil servants had employed in this administrative units. Regulations had made in tax, population record, law and land register field according to new administrative of district in Ermenek. Some new administrative regulations had made on villages administrative status in this period. Ermenek's village structure at the end of XIX'th century had created the village's structure in the period of Republic.

In this research administrative regulations which were at the end of XX'th and the beginning of the XX'th century and new civil servants and administration units about administrative structure were according to the archival documents.

Öz                                                       

Türkiye Selçuklu Devleti döneminde Selçuklu sınırları içinde yer alan Ermenek, Türkiye Selçuklu Devleti’nin yıkılmasından sonra Karamanoğulları Beyliği sınırları içine girmiştir. Osmanlı Devleti’nin Karamanoğulları Beyliği’ne son vermesi ile Ermenek ve çevresi Osmanlı Devleti’ne bağlanmıştır. Ermenek, Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nde 1530’da yapılan tahrirlerde Karaman Eyaleti İç-il Livası sınırları içinde yer almaktadır. Ermenek, uzun asırlar Karaman Eyaleti sınırları içinde yer almıştır. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin vilayet idaresinde 1864 ve 1871 nizamnȃmeleriyle yeni düzenlemeler yapılmıştır. Bu bağlamda Konya Vilayeti İç-il Livası sınırları içinde yer alan Ermenek’in idarȋ yapısında da birtakım değişiklikler yaşanmıştır. Daha önce Konya Vilayeti’ne bağlı olan İç-il Livası Adana Vilayeti’ne bağlanmıştır. Bu idarî düzenlemeler çerçevesinde Ermenek 1870’li yıllardan XX. yüzyıl başına kadar Adana Vilayeti’ne bağlı kalmıştır. Ermenek, XX. yüzyılın başında tekrar Konya Vilayeti’ne bağlanmıştır. İdarî düzenlemelere bağlı olarak Ermenek’te kaza idare meclisi ve belediye meclisi kurulmuştur. Böylelikle halkın yerel yönetime katılması yönünde önemli bir adım atılmıştır. Bu süreçte Ermenek’te yeni idarî birimler kurulmuş bu birimler de birçok yeni memur istihdam edilmiştir. Ermenek’te vergi, nüfus kaydı, hukuk ve tapu kaydı gibi alanlarda yeni vilayet idaresine göre düzenlemeler yapılmıştır. Bu dönemde Ermenek’e bağlı köylerin idarî durumlarında da birtakım idarî değişiklikler yapılmıştır. Ermenek’in XIX. yüzyıldaki köy yapısı Cumhuriyet dönemindeki köy yapısının temellerini oluşturmuştur.

Bu araştırmada Ermenek’in, XIX. yüzyıl sonlarında ve XX. yüzyıl başlarında geçirmiş olduğu idarî değişim ve idarî yapıda ortaya çıkan yeni birim ve memuriyetler arşiv belgelerine göre değerlendirilecektir.

Author Biography

Barış Sarıköse, Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü

Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü, Doç. Dr.

References

Adana Vilȃyet Salnȃmesi, (AVS), 1289, 1290, 1293, 1294, 1296, 1297, 1299, 1308, 1309, 1312, 1318, 1320.

Akandere, Osman (2016). Osmanlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti’ne Konya. Konya: Eğitim Yayınevi.

Aköz, Alaaddin & Bayram Ürekli (2006). “Karamanoğullarından Osmanlıya Konya”. Konya Ticaret Odası Yeni İpek Yolu Konya Kitabı, IX, (Ed.: Haşim Karpuz- Osman Eravşar), Konya: İnci Ofset, s. 77-115.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), (1996). 387 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Karaman ve Rûm Defteri (937/1530), Konya, Bey-şehri, Ak-şehir, Larende, Ak-saray, Niğde, Kayseriyye ve İç-il Livâları, Ankara: Başbakanlık Osmanlı Arşivi Yay.

Bilgili, Ali Sinan (2001). Osmanlı Döneminde Tarsus Sancağı ve Tarsus Türkmenleri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Çadırcı, Musa (1997). Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve Ekonomik Yapısı. Ankara: TTK.

Çelik, Şenol (2000). “İçel”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 21, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay., s. 450-455.

Dahiliye Vekȃleti (1928). Son Teşkilat-ı Mülkiyede Köylerimizin Adları. İstanbul: Hilal Matbaası.

Doktor Nazmi (1922). Türkiye’nin Sıhhi-i İctimȃi Coğrafyası Konya Vilayeti, Ankara: Öğüd Matbaası.

Gazel, Ahmet Ali (2016). “İçel Sancağı’nın Sancak Merkezi Olmak İçin Ermenek ve Silifkelilerin Yaptıkları Mücadele”. Tarihte Adana ve Çukurova, Uluslararası “Tarihte Adana ve Çukurova Sempozyumu Bildirileri Kitabı (17-19 Nisan 2015), C. III, Adana: Akademisyen Kitabevi, s. 225-264.

Karpat, Kemal H. (2003). Osmanlı Nüfusu (1830-1914) Demografik ve Sosyal Özellikleri, (Çev.: Bahar Tırnakcı), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Kılıç, Orhan (1999). “XVII. Yüzyılın İlk Yarısında Osmanlı Devleti’nin Eyalet ve Sancak Teşkilatlanması”. Osmanlı, C.VI, Ankara: Yeni Türkiye Yay., s. 89-110.

Konya Vilayet Salnamesi, (KVS), 1322, 1332.

Konyalı, İbrahim Hakkı (1997). Ȃbideleri ve Kitabeleri ile Konya Tarihi. Konya: Burak Matbaası.

Ortaylı, İlber (2000). Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahallî İdareleri (1840-1880). Ankara: TTK.

Sarıköse, Barış (2013). “Konya Vilȃyet Salnȃmelerine Göre İç-il Livası”. Türk-İslȃm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, S. 15, s. 113-127.

Sarıköse, Barış (2016). “Adana Vilayet Salnȃmelerine Göre XIX. Yüzyıl Sonlarında Adana’nın İdari Yapısı”. Tarihte Adana ve Çukurova, Uluslararası “Tarihte Adana ve Çukurova Sempozyumu Bildirileri Kitabı (17-19 Nisan 2015), C. III, Adana: Akademisyen Kitabevi, s. 553-573.

Tekindağ, M. C. Şihâbeddin (1978). “Ermenek”. İslâm Ansiklopedisi, C. IV, İstanbul: MEB, s. 316-317.

Turan, Osman (1998). Selçuklular Zamanında Türkiye Siyasî Tarih Alp Arslan’dan Osman Gazi’ye (1071-1328). İstanbul: Boğaziçi Yay.

Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1998). Osmanlı Tarihi, C.I, Anakara: TTK.

Published

2018-09-30

How to Cite

Sarıköse, B. (2018). XIX. Yüzyıl Sonlarında ve XX. Yüzyıl Başlarında Ermenek’in İdarȋ Yapısı / Administration Structure of Ermenek at the end of XIX’th Century and at the Begining of XX’th Century. Journal of History Culture and Art Research, 7(3), 700-712. https://doi.org/10.7596/taksad.v7i3.1526