Bireysel Barışa Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları / Development of a Scale Measuring Attitudes towards Individual Peace: A Validity and Reliability Study
DOI:
https://doi.org/10.7596/taksad.v7i1.1230Keywords:
Barış, Ortaokul, Bireysel barış, Tutum, Geçerlik, Güvenilirlik, Peace, Secondary school, Individual peace, Attitude, Validity, Reliability.Abstract
Abstract
This study aims to develop a scale to measure eight-grade secondary school students' attitudes towards individual peace. The items of the scale have been prepared by the researcher based on a literature review. The study sample included 223 eight grade students from different schools in the Mamak district of Ankara for the 2015-2016 school year. At the end of the analysis, the correlation coefficients obtained from item-factor total and adjusted correlation were found to be above .21 and all items were statistically significant. In the exploratory factor analysis (EFA), the scale items were split into four dimensions: "State before Peace", "Factors for Peace", "Factors for Sulking" and "Assitance in Peacemaking". The Chi-square (X2) value appropriate for the model developed based on the results of the Confirmatory Factor Analysis (CFA) and statistical significance levels showed that the proposed model was appropriate for the collected data. Reliability coefficients tested for the whole scale and its sub-dimensions revealed that the scale was suitable to measure eight-grade secondary school students' attitudes towards peace.
Öz
Bu çalışmanın amacı, ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin bireysel barışa yönelik tutumlarının belirlenmesinde kullanılacak bir ölçme aracı geliştirmektir. Ölçme aracının maddeleri araştırmacı tarafından ilgili alanyazın incelenerek hazırlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2015-2016 öğretim yılının bahar döneminde Ankara İli Mamak İlçesinde bulunan okullarda öğrenim gören toplam 223 sekizinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Yapılan istatistikler sonucunda ölçeğin madde-faktör toplam ve düzeltilmiş korelasyonlarında elde edilen korelasyon katsayıları .21’in üzerinde olduğu ve tüm maddelerin istatiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. Yapılan açımlayıcı faktör analizi (AFA) sonucunda ölçek maddeleri; “Barışma Öncesi Durum”, “Barışma İçin Etmenler”, “Küsme İçin Etmenler” ve “Barışmada Yardım” olmak üzere dört boyutta toplanmıştır. Çalışma kapsamında yapılan doğrulayıcı faktör analizi (DFA) sonuçlarına göre ölçek için oluşturulan modele uygun Ki-kare (X2) değeri ve istatistikî anlamlılık düzeyleri, önerilen modelin toplanan verilere uygun olduğunu göstermiştir. Ölçeğin geneline ve alt boyutlarına yönelik test edilen güvenirlik katsayıları, ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin bireysel barışa yönelik tutumlarını ölçmede kullanılabilecek nitelikte olduğunu ortaya koymuştur.
References
Aytaç, M. & Öngen, B. (2012). Doğrulayıcı faktör analizi ile yeni çevresel paradigma ölçeğinin yapı geçerliliğinin incelenmesi, İstatistikçiler Dergisi, 5, 14-22.
Ayyıldız, H. & Cengiz, E. (2006). Pazarlama modellerinin testinde kullanılabilecek yapısal eşitlik modeli (YEM) üzerine kavramsal bir inceleme, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 63-84.
Balkıs, M.; Duru, E. & Buluş, M. (2005). Şiddete yönelik tutumların özyeterlik, medya, şiddete yönelik inanç, arkadaş grubu ve okula bağlılık duygusu ile ilişkisi, Ege Eğitim Dergisi, 6(2), 81-97.
Baloğlu, N.; Karadağ, E. & Karaman, H. (2008). Stratejik planlama tutum ölçeği: Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi çalışması, Kuram ve Uygulama Eğitim Bilimleri, 8(2), 407-437.
Barash, D. P. & Webel, C. P. (2009). Peace and conflict studies. Thousand Oaks, California: SAGE.
Bickmore, K. (1997). Teaching conflict and conflict resolution in school: (Extra-) Curricular considerations. Paper presented at Connections International Social Studies Conference. July. ERİC Document. No: ED421587.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, (12.Baskı). Ankara: Pegem.
Çetin, H. (2011). Ergenler için şiddete yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması, İlköğretim Online, 10(1), 68-79.
Çokluk, Ö.; Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem.
Çoşkun, Y. (2012). İlköğretim programlarında barış eğitimi ve barış eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
Demir, S. (2011). Türkiye’de barış eğitimine bakış: tanımlar, zorluklar, öneriler: Nitel inceleme, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 1727-1745.
Duyan, V. & Gelbal, S. (2008). Barnett çocuk sevme Ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması, Eğitim ve Bilim, 33(148), 40-48.
Erkman, F. (2013). Barış kültürü. Çalışma, Barış Kültürü ve Eğitimi Çalıştayında sunulmuştur. http://yekuv.org/kitap.pdf, 04 Ocak 2016 tarihinde edinilmiştir.
Galtung, J. (1967). Theories of peace: A synthetic approach to peace thinking. Retrived on 04 01 2016 from https://www.transcend.org/files/Galtung_Book_unpub_Theories_of_ Peace_-_A_Synthetic_ Approach_ to_Peace_Thinking_1967.pdf.
Gülbahar, Y. & Büyüköztürk, Ş. (2008). Değerlendirme tercihleri ölçeğinin Türkçeye uyarlanması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 148-161.
Harris, I. M. (n.d.). Peace education: Definition, approaches and future directions. Peace Literature and Art, Vol.1. University of Wisconsin- Milwaukee. Retrived on 09.01.2016 from http://www.eolss.net/samplechapters/c04/e1-39a-06.pdf.
Harris, I. M. (2000). Peace-building responses to school violence, Bulletin: The National Association of Secondary School Principals, 84(614), 5-24.
Harris, I. M.; Glowinski, J. & Perleberg, N. (1998). Factors that promote implementation of peace education training. Peace Education Miniprints, No. 94. ERİC Document. No: ED429898.
Haskan, Ö. & Yıldırım, İ. (2012). Şiddet eğilimi ölçeğinin geliştirilmesi, Eğitim ve Bilim, 37(163), 165-177.
İmamoğlu, H. V. & Bayraktar, G. (2014). Türk ve Macar üniversite öğrencilerinin barış kavramına ilişkin algılarının karşılaştırılması, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 20-44.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2013). Günümüzde insan ve insanlar, İstanbul: Evrim.
Kayış, A. (2010). Güvenilirlik analizi (Reliability analysis).; Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (5. Baskı), (ss. 401-419). Ankara. Asil
Karaman-Kepenekçi, Y. (2010). Üniversite öğrencilerinin ulusal ve uluslararası barışa ilişkin görüşleri, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 43(2), 27-49.
Kenya Ministry of Education Science and Technology (2014). Education sector policy on peace education (online version). Retrived on 05.01.2016 from http://www.adeanet.org/portalv2/en/system/ files/peace_education_policy_0.pdf
Kerem, E. A. & Kamaraj, I. (2006). Erken çocukluk dönemi 'barış' değerine evrensel bir bakış III. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 81-92.
Korkmaz, Ö. & Yeşil, R. (2011). Medya ve televizyon okuryazarlık düzeyleri ölçeği geçerlilik ve güvenirlik çalışması.Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi [Bağlantıda].8: 2. Erişim: http://www.insanbilimleri.comhttp://www.insanbilimleri.com
Kılcan, B. (2016).Öğrencilerce; küsmek, barışmak ve barış eğitimi, International Online Journal of Educational Sciences, 8(3), 193-210.
LaSeur, M. (2005). Francelia Butler’s contribution to peace education: Peace games a curriculum for teaching peace through play. Yayımlanmamış doktora tezi. University of Texas at Austin, Faculty of the Graduate school, USA.
Mardin, N. B. (2013). Barış eğitimi. Çalışma, Barış Kültürü ve Eğitimi Çalıştayında sunulmuştur. http://yekuv.org/kitap.pdf, 04 Ocak 2016 tarihinde edinilmiştir.
Meydan, C. H. & Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Ankara: Detay.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2006). Okullarda Şiddetin Önlenmesi, Genelge no: 2006 /26. Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Nisan 2016’da http://mevzuat.meb.gov.tr/html/2006_26.html sitesinden erişildi.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2009). Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması, Genelge no: 2009/09. Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Nisan 2016’da https://drive.google.com/folderview?id=0B3q04ArEN9ikMzRkODJhNzUtMmJjNy00ZTViLTg3ODAtZjc2MzQyZTBlNzRk&usp=drive_web&ddrp=1&hl=tr# sitesinden erişildi.
Özabacı, N. (2011). İlişki niteliği Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması, Eğitim ve Bilim, 36(162), 159-167.
Özgüven, İ. E. (2011). Psikolojik testler. Ankara: PDREM.
Page, J. (2008). Peace education: Exploring ethical and philosophical foundations. Charlotte: Information Age.
Sağkal, A. S. (2011). Barış eğitimi programının ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin saldırganlık eğilimleri, empati düzeyleri ve barışa ilişkin görüşleri üzerindeki etkisinin incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Sağkal, A. S. (2015). Barış eğitimi programının dokuzuncu sınıf öğrencilerinin şiddete yönelik tutumları, sosyal problem çözme becerileri ve sınıf iklimi üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Sağkal, A. S.; Türnüklü, A. & Totan, T. (2012). Kişilerarası barış için empati: Barış eğitiminin empati becerilerine etkileri, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1447-1460.
Schermelleh-Engel, K.; Moosbrugger, H. & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structurale quation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures, Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin.
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. (4. Baskı). Ankara: Nobel.
Tillman, D. (2014). 8-14 yaş grubu öğrencileri için yaşayan değerler eğitimi etkinlikleri (V. Aktepe Çev. Ed.). Konya: Eğitim.
Türkiye Büyük Millet Meclisi [TBMM] Araştırma Komisyonu (2007). Çocuklarda ve Gençlerde Artan Şiddet Eğilimi ile Okullarda Meydana Gelen Olayların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan (10/337,343,356,357) Esas Numaralı Meclis Araştırma Komisyon Raporu. Nisan 2016’dahttp://www.sck.gov.tr/Tbmm/%C3%87ocuklarda%20ve %20Gen%C3%A7lerde%20Artan%20%C5%9Eiddet%20E%C4%9Filimi%20%20B%C3%B6l%C3%BCm%20I.pdf, sitesinden erişildi.
Yıldıran, G. (2013). Barış, eşitlik, hakkaniyet, adalet. Çalışma, Barış Kültürü ve Eğitimi Çalıştayında sunulmuştur. http://yekuv.org/kitap.pdf, 04 Ocak 2016 tarihinde edinilmiştir.
Yılmaz, H. (2003). Din eğitimi ve sosyal barış. İstanbul: İnsan.
Yılmaz, H. (2007). Ortaöğretim ‘Din kültürü ve ahlâk bilgisi’ dersi programının barış eğitimi açısından değerlendirilmesi. R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Ş. Arslan ve M. Zengin (Ed.), Değerler ve eğitimi uluslararası sempozyumu, (ss. 697-713).İstanbul: DEM.
Yumuşak, A. & Şahin, R. (2014). Flörtte şiddete yönelik tutum ölçeklerinin güvenirlik ve geçerlik çalışması, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(49), 233-252.
Yüksel, S. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin informal etkileşimleri ve akademik başarılarıyla ilişkinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 119-127.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
All papers licensed under Creative Commons 4.0 CC-BY.- Share — copy and redistribute the material in any medium or format
- Adapt — remix, transform, and build upon the material for any purpose, even commercially.
Under the following terms:
Attribution — You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
- No additional restrictions — You may not apply legal terms or technological measures that legally restrict others from doing anything the license permits.
